ช่วยจิตให้เดินปัญญา
หลายคนที่มาฝึกสติ ฝึกรู้สึกตัว ฝึกรู้กายรู้ใจ
แล้วจิตยังเดินปัญญาไม่ได้ ยังได้แค่รู้สึกไปเฉยๆ
หรือจิตยังเอาแต่สนใจต่อลักษณะเฉพาะของสภาวะ
เช่น ยังสนใจว่าโกรธเป็นอย่างนั้นอย่างนี้
โกรธแล้วหน้าร้อน ใจเต้นเร็ว
หรือบางคนรู้สึกตัวได้แล้ว แต่ก็ยังไปคาอยู่กับ
ความเฉยๆ ต่อสภาวะ ยังไม่ยอมสนใจมาสังเกต
ความเป็นไตรลักษณ์ของสภาวะ
แล้วจะทำอย่างไร? จิตจึงจะเดินปัญญาต่อได้
วิธีหนึ่งที่พอจะช่วนให้จิตเดินปัญญาได้ ก็คือ
ให้ตั้งเจตจำนงที่จะหาคำตอบจากการสังเกตว่า
“รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เที่ยงหรือไม่เที่ยง”
หรือจะพูดอีกสำนวนหนึ่งได้ว่า
กระตุ้นให้จิตเดินปัญญาเดินปัญญา ด้วยการตั้งคำถาม
อย่างที่พระพุทธเจ้าตั้งคำถาม
เพื่อให้ปัญจวัคคีย์สังเกตสภาวะ
แล้วตอบพระพุทธเจ้า นั่นเอง
(พระพุทธเจ้าไม่ได้ตั้งคำถามให้คิดๆหาคำตอบ
หรือจำมาตอบจากการได้ยินได้ฟังได้อ่านมา
โดยไม่ได้เห็นสภาวะนั้นจริงๆ)
“รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เที่ยงหรือไม่เที่ยง”
เลือกเอาสักอย่างหนึ่งมาตั้งคำถามกับตัวเอง
เพื่อจะสังเกตหาคำตอบก่อนก็ได้ คือ
ใครถนัดเห็นกาย
ก็เลือกสังเกตรูปก่อนว่า เที่ยงหรือไม่เที่ยง
ใครถนัดเห็นเวทนา
ก็เลือกสังเกตเวทนาก่อนก่อนว่า เที่ยงหรือไม่เที่ยง
ใครถนัดเห็นสัญญาทำงาน
ก็เลือกสังเกตสัญญาก่อนก่อนว่า เที่ยงหรือไม่เที่ยง
ใครถนัดเห็นความปรุงแต่งทางใจ (สังขาร)
ก็เลือกสังเกตสังขารก่อนก่อนว่า เที่ยงหรือไม่เที่ยง
ใครถนัดเห็นจิตที่ไปรับอารมณ์ทาวทวารต่างๆ (วิญญาณ)
ก็เลือกสังเกตวิญญาณก่อนก่อนว่า เที่ยงหรือไม่เที่ยง
หรือถ้าใครถนัดเห็น รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
ในมุมของความที่เกิดขึ้นแล้ว
ย่อมถูกบีบคั้นให้ทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้
(มุมมองนี่คือ ทุกขัง ในไตรลักษณ์ นั่นเอง)
ก็เลือกสังเกตในมุมมองนี้ก็ได้ว่า
“เป็นทุกข์(ทุกขัง)หรือเป็นสุข”
(สุข ในที่นี้หมายถึงตรงข้ามกับ ทุกขัง)
หรือถ้าใครถนัดเห็น รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
ในมุมของความบังคับให้เป็นไปตามที่ต้องการไม่ได้
ไม่ได้เป็นตัวตนโดยตัวของมันเอง
ต้องอาศัยสิ่งอื่นมาเป็นปัจจัยให้ปรากฏขึ้น
(มุมมองนี่คือ อนัตตา ในไตรลักษณ์ นั่นเอง)
ก็เลือกสังเกตในมุมมองนี้ก็ได้ว่า
“เป็นอัตตาหรือเป็นอนัตตา”
(อัตตา ในที่นี้หมายถึง ตรงข้ามกับอนัตตา)
^_^
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
