Dhammada.net

รู้ในภาษาภาวนา

รู้ หมายถึงมีสติรู้สึกต่อรูปนาม(กายใจ)ที่กำลังปรากฏด้วยความตั้งมั่นและเป็นกลาง
เช่น ถ้าตีตัวเอง จะรู้สึกกายกระทบกัน รู้สึกเจ็บ รู้สึกได้โดยไม่ต้องพูดหรือคิดอะไรเลย
แวบตรงที่กายกระทบกันหรือมีความเจ็บเกิดขึ้น
ก็ไม่ต้องจงใจจะรู้ มันก็รู้ได้เองว่ากายกระทบกัน รู้ได้เองว่าเจ็บ ใช่มั้ยครับ 

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

เพ่งกับวิปัสสนา

คำว่า “เพ่ง” นี่หลวงพ่อปราโมทย์จะหมายถึง

เป็นการเอาจิตไปจดจ่อจ้องรู้สภาวะ จนจิตเองมีความเคร่งเครียด

แข็งกระด้าง จนบางคนถึงกับเกิดอาการจุกแน่น จิตที่เพ่งแบบนี้

จะไม่สามารถเข้าใจความเป็นไตรลักษณ์ได้จึงไม่ใช่จิตที่ถูกต้อง

สำหรับการเจริญวิปัสสนา

.

แต่ถ้าการเพ่งเป็นการเพ่งด้วยน้ำหนักที่พอดี ไม่ถึงกับเคร่งเครียด

ก็จะทำจิตให้สงบได้ ซึ่งจัดว่าเป็นจิตที่ใช้ในการทำสมถะเบื้องต้นอยู่

เพราะแม้เพ่งเบาๆจนจิตสงบ แต่จิตเองจะยังไม่พร้อมที่จะเห็นไตรลักษณ์ได้

จนกว่าจะปล่อยการเพ่งแล้วจิตมีความตั้งมั่นที่ถูกต้อง จึงาทำวิปัสสนาต่อได้

(ในการทำวิปัสสนาจิตต้องตั้งมั่นในการรู้รูปนามโดยไม่ต้องเพ่งไว้) ครับ

.

หมายเหตุ เรื่องเพ่ง

การใช้คำว่า “เพ่ง” หรือคำอื่นๆ อีกหลายคำนั้น

สามารถใช้ในความหมายที่แตกต่างกันได้นะครับ

ที่สำคัญคือ การอ่านหรือฟังธรรมะ ต้องมีความเข้าใจ

ต่อสภาวะที่ต้องการกล่าวถึง

ดังนั้นต้องเข้าใจว่าเพ่งในความหมายตามพระไตรปิฎกเป็นอย่างไร

(ต้องดูจากคำบริบทแวดล้อมด้วย)

ส่วนที่หลวงพ่อปราโมทย์บอกว่า เพ่ง

นั้นจะเป็นอีกความหมายหนึ่งหรือเป็นการเพ่งแบบผิดๆ

คือเพ่ง(จ้องดู)จนจิตเกิดความเคร่งเครียด ไม่มีความตั้งมั่น

ไม่ควรแก่การรู้เห็นไตรลักษณ์

แต่ถ้าเพ่งตามความหมายในพระไตรปิฎก

ถ้าฟังหลวงพ่อปราโมทย์ หลวงพ่อจะใช้คำว่า “รู้”

หรือ “รู้ด้วยจิตที่ตั้งมั่นเป็นกลาง” ครับ

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

เรียนรู้ดูจิต

การดูจิตนั้น มีเป้าหมายอยู่ ๒ อย่างคือ
เบื้องต้นดูเพื่อให้เกิดสติเกิดความตั้งมั่นตามที่อธิบายไปแล้ว

เบื้องปลายดูเพื่อให้เห็นความเป็นไตรลักษณ์ของจิต
ซึ่งเป็นการมุ่งดูไปที่ความเกิดดับ
ไม่เที่ยง เป็นทุกข์(ทนอยู่ไม่ได้) ไม่ใช่ตัวตน
อย่างเช่น เมื่อจิตมีโทะ ต้องหัดดูว่าจิตที่มีโทสะเกิดแล้วย่อมดับไป
คงทนอยู่ไม่ได้ ไม่ได้เป็นตัวตนที่ถาวรที่เป็นไปตามต้องการ
การดูให้เห็นลักษณะเช่นนี้ ก็คือการ”ดูตัวจิต” นั่นเอง

ส่วนการดู”อาการของจิต”นั้น ก็คือการไปสนใจดูว่า
โทสะเป็นอย่างไรโดยไม่สนใจดูความเป็นไตรลักษณ์ของจิตที่มีโทสะ
จึงทำให้ไม่อาจเกิดปัญญาเพราะไม่เห็นไตรลักษณ์ของจิตครับ

สรุปผมเข้าใจว่า
อาการของจิต คือลักษณะอื่นๆ ที่ไม่ใช่ไตรลักษณ์ของจิต
การดูอาการของจิต อย่างมากก็ทำให้เกิดสติเกิดจิตตั้งมั่นขึ้นมาได้
เช่นพอเห็นว่ามีโทสะ เห็นว่าเกิดอาการวูบๆวาบๆ
ก็เกิดสติมีความตั้งมั่นขึ้นมา (โทสะดับลงไป)

ตัวจิต คือลักษณะความเป็นไตรลักษณ์ของจิต
ซึ่งจะเห็นได้ก็ต้องมีสติ มีความตั้งมั่นขึ้นมาก่อน
เช่นพอเห็นว่ามีโทสะ เห็นว่าเกิดอาการวูบๆวาบๆ
ก็เกิดสติมีความตั้งมั่นขึ้นมา (โทสะดับลงไป)
แล้วในขณะที่จิตมีสติตั้งมั่นชึ้นมา
หากสามารถเห็นในขณะนั้นว่า จิตที่มีโทสะได้ดับไป
เห็นว่าจิตขณะก่อนหน้านี้กับจิตขณะปัจจุบันแตกต่างกัน
เห็นว่าจิตที่มีโทสะเกิดขึ้นเองดับไปเอง ไม่เป็นไปตามคำสั่งของใคร
ก็จะเป็นการเห็น “ตัวจิต” นั่นเอง

หมายเหตุ…
การสรุปความเข้าใจในการอ่านศึกษาธรรมครูบาอาจารย์นั้น
ผมจะยึดถือตามหลักที่ว่า การปฏิบัติภาวนานั้น
มุ่งเพื่อให้จิตเกิดสติมีความตั้งมั่น(สมาธิ)
แล้วใช้จิตที่มีสติมีความตั้งมั่น
มาเจริญปัญญาให้เห็นไตรลักษณ์ของรูปนาม
หากยึดถือตามหลักนี้ไว้
ไม่ว่าครูบาอาจารย์จะใช้คำบัญญัติที่ต่างกันในการอธิบายสภาวะ
เราก็จะสามารถเข้าใจความหมายได้ตรงกันครับ
^_^

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

ทำอย่างไรไม่ให้จิตส่งออก?

การจะทำให้จิตไม่ส่งออกนอก หรือละสมุทัย (ละตัณหา) พ้นทุกข์ได้
มีทางอยู่ทางเดียวคือ การเจริญสติปัฏฐาน ๔
จนเกิดปัญญาสามารถแจ้งอริยสัจได้
ทางอื่นเพื่อความพ้นทุกข์ไม่มีครับ

ถ้ารู้ไตรลักษณ์แล้วเมื่อไหร่จิตจะไม่ส่งออก?

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่