การนั่งสมาธิ
ถาม : ขอเรียนถามอาจารย์ว่าการที่นั่งสมาธิแล้วใจแนบอยู่กับลมหายใจ(บางทีก็ลืมตัวเอง)เรียกว่าจิตไม่ตั้งมั่น? จะถือว่าเป็นการทำสมถะไช่หรือไม่คะ แล้วการทำสมถะจัดว่าเป็นมิจฉาสมาธิหรือไม่?
ตอบ : สมถะ มีความหมายว่า
ธรรมเป็นเครื่องสงบระงับจิต, ธรรมยังจิตให้สงบระงับจากนิวรณูปกิเลส,
การฝึกจิตให้สงบเป็นสมาธิ
เมื่อดูตามความหมาย ถ้าจิตไปแนบกับลม แล้วสงบปราศจากนิวรณ์
(จิตสงบลงไปเองโดยไม่ได้กดข่ม) ก็เป็นสมถะ
แต่ยังไม่ถือว่าเป็นสัมมาสมาธิ ถ้าเป็นสมถะแบบสัมมสมาธิ
จิตจะไม่แนบกับลม แต่จะแยกออกมาตั้งมั่นในการรู้ลม
การทำสมถะ อาจเริ่มด้วยการที่จิตไปแนบกับอารมณ์
แล้วเมื่อจิตทิ้งอารมณ์รวมลงไป เป็นจิตที่ตั้งมั่น
มีสติบริสุทธิ์ มีอุเบกขา ก็จะเป็นสัมมาสมาธิ
ส่วนมิจฉาสมาธินั้น เป็นการทำสมถะที่ไม่ถูกต้อง
คือไปกดข่มจิตไว้ให้สงบ แต่สงบแบบซึมๆ ทื่อๆ นิ่งๆ เฉยๆ
และไม่มีความตั้งมั่นในการรู้อารมณ์ต่างๆ จึงไม่สามารถใช้ในการทำวิปัสสนาต่อได้
ถาม : ในทางปฏิบัติ การนั่งสมาธิเพื่อทำสมถะ(แบบสัมมาสมาธิ) กับ การเจริญวิปัสสนา ก็คือรู้ลมหายใจ และตามรู้อารมณ์ที่เกิดขึ้นด้วยจิตที่ตั้งมั่น เหมือนกัน
ต่างกันที่ผลการปฏิบัติว่าจะเห็นไตรลักษณ์หรือไม่ ?
ตอบ : ใช่ครับ
ถ้าเป็นสมถะ จิตจะสงบ ไม่เห็นไตรลักษณ์ แต่จิตได้พักและมีกำลัง
ถ้าเป็นวิปัสสนา จิตจะตามรู้กายตามรู้จิตที่เกิดดับไปเรื่อยๆ ครับ
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
