mp 3 (for download) : การดูจิตเป็นกรรมฐานที่เหมาะกับคนในเมือง
Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.
หลวงพ่อปราโมทย์ : กรรมฐานดูจิตดูใจ เป็นกรรมฐานที่เหมาะกับคนในเมือง เพราะเราเป็นนักคิด แต่ละคนเป็นนักคิด ในอภิธรรมก็สอนนะ พวกที่ทิฏฐิจริต พวกชอบคิดน่ะคิดมาก เหมาะกับการดูจิต
หลวงปู่ดูลย์เคยบอกหลวงพ่อนะ ก่อนท่านมรณภาพไม่นาน ท่านเคยบอกไว้ บอกว่า ต่อไปการดูจิตจะรุ่งเรืองในเมือง ตอนนั้นเราฟังเราก็ไม่เชื่อหรอกนะ แต่เราเคารพครูบาอาจารย์เราก็ไม่เถียง ถามว่าในใจเชื่อมั้ย ไม่ค่อยเชื่อ เพราะไปที่ไหนก็มีแต่คนดูกาย แทบทุกคนนะมีแต่เรื่องดูกาย เวลานี้มันเจริญรุ่งเรืองขึ้นมา ไม่ใช่ว่าอะไรหรอก เพราะว่าสังคมมันเปลี่ยน
แต่เดิมสังคมเราเป็นสังคมเกษตร คนชนบทเยอะ คนทำไร่ทำนาอะไรอย่างนี้ สิ่งที่เขาปราถนาในชีวิตนะ คือความสุขความสงบในชีวิต อะไรอย่างนี้ วันๆไม่อยากจะคิดมาก จิตใจที่เป็นพวกตัณหาจริตเนี่ย รักความสุขรักความสงบรักความสบาย อะไรพวกนี้ ต้องพิจารณากาย ต้องมารู้กาย เพราะฉะนั้นคำสอนรุ่นก่อนที่ครูบาอาจารย์พาทำมาก็คือ ทำความสงบเข้ามาแล้วมาพิจารณากาย ถูกต้องเหมาะสมกับการปฏิบัติของคนกลุ่มหนึ่งนะ กลุ่มที่เป็นตัณหาจริต
ส่วนกลุ่มของพวกทิฎฐิจริต พวกคิดมากเนี่ย จะไปทำความสงบขึ้นมาก่อน จิตจะไม่ยอมสงบเพราะจิตจะชอบฟุ้งซ่าน ก็เลยต้องดูจิตใจเอา
ในอภิธรรมสอนนะ บอกว่าพวกตัณหาจริตเนี่ยให้รู้กายไป เพราะกายนี้จะสอนให้เห็นความจริงว่าไม่สวยไม่งาม ไม่สุขไม่สบาย พวกตัณหาจริตรักสุขรักสบาย รักสวยรักงาม พอมาดูกายแล้วก็จะหมดความยึดถืออย่างรวดเร็ว แต่การดูกายมีเงื่อนไข ต้องทำสมาธิก่อน เพราะฉะนั้นในแนวครูบาอาจารย์วัดป่า ท่านให้ทำสมาธิก่อนนั้นถูกต้องแล้ว เพราะฉะนั้นเมื่อทำสมาธิแล้วก็ออกมารู้กาย ดูกายไปเรื่อยๆ ไม่ใช่ทำสมาธิเพื่อจะทำสมาธินะ ทำสมาธิแล้วต้องค้นคว้ารู้อยู่ในร่างกายนี้ ยืน เดิน นั่ง นอน คอยรู้สึกไปเรื่อย นี่แนวหนึ่ง สำหรับคนซึ่งรักสุขรักสบาย รักสวยรักงาม
อีกแนวหนึ่งสำหรับพวกคิดมาก เขาเรียกว่าพวกทิฎฐิจริต ในอภิธรรมสอนบอกว่า ทิฎฐิจริตนี้เหมาะกับการดูจิต แล้วก็การดูจิตเนี่ยเหมาะกับวิปัสสนายานิก เหมาะกับคนที่ดูเลยไม่ต้องทำฌาน ดูเข้าไปก่อน แล้วสมาธิเกิดทีหลัง
เพราะฉะนั้นการที่ทำความสงบแล้วดูกายจนเกิดปัญญาขึ้นมา ก็เป็นการปฏิบัติแบบที่เรียกว่า ใช้สมาธินำปัญญา ส่วนการดูจิตดูใจนี้นะ แล้วก็เกิดความสงบขึ้นทีหลังเนี่ย ใช้ปัญญานำสมาธิ
การปฏิบัติมีหลายแนวทาง ทางใครทางมัน แล้วแต่ว่าความสะดวกของแต่ละคนไม่เหมือนกัน ไม่ใช่ทางใดผิดนะ ในที่สุดทุกคนก็จะมีทั้งสมาธิและปัญญา เข้าถึงวิมุติหลุดพ้นอันเดียวกัน
พอขึ้นไปถึงยอดเขาได้แล้ว คราวนี้จะรู้แล้วว่าทางขึ้นเขาไม่ได้มีเส้นเดียวอย่างที่เราเคยคิดไว้ ยกตัวอย่างคนที่กำลังไต่เขาขึ้นไป จะคิดว่าทางขึ้นเขาที่ดีที่สุดคือเส้นที่เราเดินอยู่นี่แหละ เพราะฉะนั้นครูบาอาจารย์องค์ใดนะ ถ้าท่านขึ้นยอดเขาไปแล้วเนี่ย เวลาท่านสอนท่าจะสอนกว้างขวาง บางคนท่านก็สอนดูกาย บางคนท่านก็สอนดูจิต ท่านรู้ว่าทางเดินของแต่ละคนไม่เหมือนกัน ไม่ต้องลอกเลียนแบบกัน
หลวงพ่อเลยไม่จัดคอร์ส เพราะจริตนิสัยคนไม่เหมือนกัน ใครเหมาะอย่างไรก็ไปทำเอา หลวงพ่อมีแต่ไล่ ไปสิโน่นภูเขา เรือนว่าง ใช่มั้ยนี่ถ้าสมัยโบราณ เดี๋ยวนี้ไม่มี ไปสิบ้านของเธอเองน่ะ บ้านใครบ้านมันไปทำเอา
ฝึกเอานะ ไม่ยากหรอก ถ้าจะเอาสมาธิก็ทำสมาธิ พอจิตถอยออกจากสมาธิ มีสติรู้ทัน ความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงของจิตไป เจริญสติในชีวิตประจำวันเลย
จะได้เหมือนที่หลวงปู่มั่นบอกว่า ให้ทำความสงบไว้ แล้วก็พิจารณากาย แล้วก็มาเจริญสติในชีวิตประจำวัน ถ้าเอาแต่ความสงบนะก็เนิ่นช้า เอาแต่พิจารณาก็ฟุ้งซ่าน ส่วนการปฏิบัติที่สำคัญที่สุดก็คือการมีสติในชีวิตประจำวัน ตัวนี้ล่ะที่ทำให้บรรลุมรรคผล หรือไม่บรรลุมรรคผล ไม่ใช่นั่งสมาธิเก่งหรือไม่เก่งนะ คนละเรื่องกัน
หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
แสดงธรรมที่สำนักสงฆ์สวนสันติธรรม
บ้านโค้งดารา ศรีราชา ชลบุรี
แสดงธรรมเมื่อ วันพฤหัสบดีที่ ๑๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๐ หลังฉันเช้า
CD: ธรรมเทศนา ๔ วันในสวนสันติธรรม
Track: ๔
ระหว่างนาทีที่ ๔๓ วินาทีที่ ๕๙ ถึง นาทีที่ ๔๘ วินาทีที่ ๑๑
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
