Dhammada.net

จิตตานุปัสสนา (ดูจิต) โดยการเดินจงกรม

การเดินจงกรม เป็นการภาวนารูปแบบหนึ่งที่ใช้กับการดูจิตได้ ในการเดิน เราก็ไม่ต้องคอยควบคุมให้ไปรับรู้ความรู้สึกตรงจุดใดจุดหนึ่งโดยเฉพาะ หากจิตไปรับรู้เท้าที่กระทบพื้น ก็ปล่อยไปตามธรรมชาติ แล้วสังเกตว่าขณะนั้น การรับรู้เท้ากระทบเป็นแบบ เพ่งไปรู้หรือไม่ การรับรู้ที่เป็นไปตามหลักการดูจิต ต้องไม่เป็นการเพ่งไปรู้ แต่สำหรับคนที่หัดดูจิตใหม่ๆ จะแยกไม่ออกว่า เพ่งไปรู้เป็นอย่างไร ควบคุมการรู้เป็นอย่างไร ซึ่งถ้ายังแยกไม่ออกก็ไม่เป็นไร ให้หัดสังเกตไปเรื่อยๆ สบายๆ ก่อน

หลักการอีกอย่างหนึ่งนอกจากไม่ควบคุมการรู้ และไม่เพ่งไปรู้แล้ว ก็คือ ไม่ควบคุมจิตเอง จิตจะเป็นอย่างไรก็หัดดูจิตที่เป็นอย่างนั้น จิตเคลิ้มๆ ก็หัดดูจิตที่เคลิ้มๆ  ไม่ต้องสลัดออก ไม่ต้องทำให้หายเคลิ้ม รู้ไปที่จิตตรงๆ เลย จิตจะหายเคลิ้มหรือไม่ก็เป็นเรื่องของจิต เรื่องของเราคือรู้ว่าจิตเคลิ้มๆ เท่านั้น

ในการดูจิต ไม่มีการเจาะจงว่าจะรู้อะไรบ้างนะครับ อะไรที่ปรากฏชัดหรืออะไรที่เราไปรับรู้เข้า ก็ให้ดูอันนั้น ถ้ารู้เท้ากระทบพื้นชัด ก็รู้เท้ากระทบพื้น ถ้ารู้อาการของจิตเช่นเคลิ้ม ฯลฯ ก็รู้จิตที่เคลิ้ม ๆ รู้ไปเท่าที่รู้ได้ครับ ไม่ต้องรู้ตลอดเวลา

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

จิตตานุปัสสนา+ธัมมานุปัสสนา ที่เรียกสั้นๆว่าดูจิต

การดูจิต ก็คือการรู้สึกว่าจิตเป็นอย่างไร เพื่อให้จิตเกิดสติ-สัมปชัญญะ

เมื่อรู้สึกว่าจิตมีกิเลส สติจะเกิด และถ้ามีสัมปชัญญะ

จิตที่มีกิเลสก็จะดับไป เหลือแต่ความรู้ ตื่น เบิกบาน

ไม่รู้สึกว่าพอใจ-ไม่พอใจต่อจิตที่มีกิเลส (ที่เพิ่งดับไป)

เมื่อไม่รู้สึกว่าพอใจ ก็ไม่พยายามสร้างจิตที่มีกิเลสขึ้นใหม่

เมื่อไม่รู้สึกว่าไม่พอใจ ก็ไม่พยายามทำให้จิตที่มีกิเลสไม่สามารถเกิดขึ้นอีก

สติสัมปชัญญะที่เกิดขึ้นมีผลให้จิตเหลือแต่ รู้ เท่านั้น

จิตที่มีสติสัมปชัญญะ เรียกอีกอย่างว่า รู้สึกตัว หรือ รู้ตัว

เมื่อเกิดสติสัมปชัญญะ (รู้สึกตัว) ได้บ่อยๆ

จิตเองจะค่อย ๆ เกิดความเข้าใจต่อกายต่อจิตเอง

จนกระทั่งเกิดความเข้าใจได้ว่า กายไม่ใช่ตัวเรา จิตเองก็ไม่ใช่ตัวเรา

กายนี้เกิดขึ้นแล้วก็เสื่อมสลายดับไป จิตนี้เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป

เมื่อเข้าใจถึงระดับหนึ่ง ความเข้าใจผิด ความเห็นผิดไปว่ากายนี้จิตนี้เป็นตัวเรา

ก็จะถูกละออกไปอย่างชนิดไม่กลับไปเข้าใจผิด ไม่กลับไปเห็นผิดอีกเลย

เมื่อละความเข้าใจผิด ความเห็นผิดไปแล้ว

สติสัมปชัญญะที่เกิดจากการรู้สึกว่าจิตเป็นอย่างไร

ก็จะพัฒนาไปตามลำดับจนในที่สุด การปล่อยวางกายปล่อยวางจิตก็จะเกิดขึ้น

สภาวะที่เรียกกันว่า นิพพาน ก็จะปรากฏขึ้น

(รู้ลงปัจจุบัน คือ รู้กาย กับจิตที่เพิ่งดับไปสดๆ ร้อนๆ ครับ)

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

สติสัมปชัญญะ

ถาม : สติกระตุ้นให้เกิดได้หรือไม่ครับ?

สติธรรมดากระตุ้นได้ครับ แต่สัมมาสติกระตุ้นไม่ได้ (ครูบาอาจารย์บางท่านก็มีใช้คำว่ากระตุ้น) (แต่เมื่อศึกษาจริงๆ แล้ว กระตุ้นที่ท่านใช้ก็ต่างกับการกระตุ้นสติธรรมดา) ที่ผมบอกว่ากระตุ้นไม่ได้ เพราะสัมมาสติต้องเกิดเองเมื่อจิตไปรับรู้อารมณ์ สัมมาสติก็คือสติที่ใช้ในการเจริญสติปัฏฐาน 4 ซึ่งในสติปัฏฐาน 4 ก็มีบอกชัดเจนเลยว่า มีความเพียร มีสติ มีสัมปชัญญะ พิจารณาเห็นกายในกาย เวทนาในเวทนา จิตในจิต ธรรมในธรรม

ถาม : เราควรทำความรู้สึกว่ามีผู้ดูแยกออกมาอีกคนนึง หรือว่าไม่ต้องไปสนใจมันครับ การที่เรามีสติแต่ไม่ได้รู้สึกว่ามีผู้ดูแยกออกมาต่างหากอีกคน แบบนั้นคือการมีสติแต่ไม่มีสัมปชัญญะ ใช่ไหมครับ?

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่