รู้ทันก็ดับทุกข์
เรื่องที่ว่ารู้อารมณ์แล้ว อารมณ์จะดับทันทีนั้น มีบางคนยังเข้าใจผิดว่าทุกอารมณ์จะดับทันที ซึ่งในความจริงแล้วไม่ทุกอารมณ์ที่จะดับได้ทันที เพราะอารมณ์จะหมายถึง รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส และธรรมารมณ์ ผมเข้าใจว่าจะมีเพียงธรรมารมณ์เท่านั้นที่จะดับทันทีที่เรารู้ได้อย่างมีสติสัมปชัญญะ ส่วนที่เหลือดับบ้างไม่ดับบ้างแล้วแต่กรณี เช่น ตาเห็นรูป (รูปเป็นอารมณ์) ต่อให้มีสติสัมปชัญญะที่สมบูรณ์ที่สุดอย่างพระอรหันต์ ตัวรูปที่เป็นอารมณ์ทางตาก็จะไม่มีทางดับได้ สำหรับเราๆ ละก็ ที่ดับทันทีได้เมื่อมีสติสัมปชัญญะ หรือเมื่อรู้ได้ถูกต้องก็คือ ทุกข์จะดับ ทุกข์ที่ว่าคือ อุปาทานขันธ์ หรือความยึดมั่นถือมั่นจะดับ ดังนั้นเวลาเจอคำว่า ดับ จึงต้องระวังการเข้าใจผิดไว้ด้วย เพราะบางครั้งหมายถึง อารมณ์ดับ บางครั้งหมายถึงทุกข์ดับแต่อารมณ์ไม่ดับ บางครั้งหมายถึงทุกข์ก็ดับอารมณ์ก็ดับ
ทุกข์คือจิตที่ไปแนบสนิทกับความโกรธ (จิตส่งออกไปที่ความโกรธ ไม่ได้ตั้งมั่นเป็นผู้รู้ความโกรธ) ปกติแล้วจิตจะส่งออกไปที่ความโกรธก่อนจะรู้ตัวเสมอ พอรู้ตัว (สติสัมปชัญญะเกิด) จิตจะปล่อยวางความโกรธทันที ทุกข์จะดับทันที จิตที่ปล่อยวางความโกรธเพราะมีสติสัมปชัญญะ จะทำให้การปรุงแต่งดับ ความโกรธก็จะดับลง แต่ในช่วงของการเจริญสติสัมปชัญญะ บ่อยครั้งที่เรารู้ความโกรธแต่ความโกรธไม่ดับ ที่ความโกรธไม่ดับก็เพราะสัมปชัญญะยังไม่เกิด มีแต่สติที่เกิด (อาการใกล้เคียงกับรู้อย่างมีสติ สัมปชัญญะมาก) จิตจึงปล่อยวางความโกรธไม่ได้ ใครเป็นอย่างนี้ก็ไม่ต้องนึกว่าเราภาวนาผิดนะครับ มันไม่ผิดหรอก แต่มันถูกในระดับต้นๆ เท่านั้น ให้เพียรรู้แบบมีสติไปเรื่อยๆ พอจิตฉลาดขึ้นสัมปชัญญะก็จะเกิดเอง (ตรงนี้แหละที่หลวงพ่อสอนว่า จิตที่จำสภาวะได้เป็นเหตุใกล้ให้เกิดสติสัมปชัญญะ) (การรู้ว่าโกรธโดยที่ยังปล่อยวางไม่ได้ เป็นการทำให้จิตรู้จักจำสภาวะโกรธ )
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
