เรื่องของจิตเกิด-ดับ

ถาม : ถ้าจิตเกิดใหม่ตลอด แล้วอย่างนี้ที่เค้าบอกชาตินี้ ชาติหน้า จิตนี้วนเวียนมาหลายหน อย่างนั้นมันคืออะไรล่ะคะ แปลว่าจิตที่เห็นผิดว่าเป็นเราหรือ? หรือเป็นคุณสมบัติอย่างนึง ที่มีในทุกๆ ขณะที่เกิดใหม่? (จิตที่เกิดใหม่)

ตอบ : จิตจะเกิด-ดับอยู่ตลอดเวลา เดี๋ยวก็เกิดมาเป็นจิตที่ดีบ้าง เดี๋ยวก็ไม่ดีบ้างไปตามเรื่องตามราว จิตชาตินี้ก็อาศัยร่างกายนี้เป็นแดนเกิด จิตชาติที่แล้วกับชาติหน้าไม่รู้ว่าอาศัยร่างใดเป็นแดนเกิด แต่ละชาติจิตมันเกิด-ดับซะจนนับไม่หวาดไม่ไหว การเกิดของจิตแต่ละครั้งก็มีส่วนประกอบแตกต่างกันไป (เหมือนที่เคยบอกไปนานแล้ว) จิตของคนทั่วไปก็มักมีส่วนประกอบหนึ่งด้วยเสมอคือ ความเห็นผิดว่ากาย-จิตเป็นตัวตน (เป็นเราที่มีอยู่อย่างเป็นอมตะ) แล้วก็จะมีส่วนประกอบของความเป็นเราอยู่ด้วยเสมอเช่นกัน (เสมอที่ผมว่า หมายถึงบ่อยๆ ไม่ใช่ทุกครั้งนะครับ)

ความเห็นผิดว่าเป็นตัวตน กับความเป็นเรานี้ จะเป็นคนละส่วนกัน ทั้งสองส่วนนี้มีผลต่อความรู้สึกความเห็นและการรับรู้อารมณ์ ทำให้รู้สึกเหมือนว่าจะมีเราชาติที่แล้ว มีเราชาตินี้ แล้วก็จะมีเราชาติหน้า ทั้งที่จริงๆ แล้ว ชาตินี้มีเรา แต่ชาติที่แล้วกับชาติหน้าไม่ใช่เรา (ไม่รู้เป็นใคร)

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

หนี้

หนี้บ้าน หนี้รถ หนี้บัตรเครดิต ฯลฯ
ถ้าขยันทำมาหากินอย่างสุจริตมีศีลมีธรรม ชาตินี้ก็สามารถปลดหนี้ได้
ส่วน “หนี้กรรม” ใช้แล้วใช้อีก ปลดแล้วปลดอีกก็ไม่หมด
แต่ถ้าขยันภาวนา ขยันฝึกสติรู้สภาวธรรมเพื่อให้เกิดจิตตั้งมั่น
และขยันรู้สภาวธรรมต่อไปด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง
เพื่อให้เห็นไตรลักษณ์ จนเกิดอรหันตมรรค อรหันตผล
ภายหลังจากดับขันธ์หลังเกิดอรหันตมรรค อรหันตผลแล้ว
จะไม่เหลือภพ ชาติใดๆ ให้ต้องใช้หนี้อีกต่อไป

เอ้า…ขยันภาวนา อย่าขี้เกียจกันนะ^_^

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

ภาวนาแล้วทำไมยังแพ้และทุกข์เพราะกิเลสอยู่ ?

1. มีความอยากที่จะเอาชนะกิเลส ซึ่งเป็นไปไม่ได้หรอกที่เราจะเอาชนะกิเลสด้วยความอยาก พออยากเอาชนะ จิตก็จะไม่ตั้งมั่น ไม่เป็นกลาง จึงทำให้แทนที่จะตามรู้ตามดูจิตที่มีกิเลสด้วยสติ สัมปชัญญะ ก็จะกลายเป็นไหลตามไปตามกิเลสพร้อมๆ กับพยายามเอาชนะมันให้ได้ จึงทำให้เห็นกิเลส ฝืนมันด้วยสติแต่ไม่มีสัมปชัญญะ (เพ่งใส่กิเลสด้วยความอยากชนะมัน) หากเป็นอย่างนี้ก็ไม่ใช่การตามรู้ ตามดูจิตแล้วครับ

2. ไม่ได้ตามรู้ตามดูจิต แต่ไปตามรู้ตามดูกิเลส ซึ่งผิดหลักการดูจิต เพราะการดูจิตนั้น ต้องดูไปตรงจิตที่มีกิเลส ไม่ใช่ดูกิเลส (ให้ตามรู้ว่าจิตมีกิเลส อย่าไปตามรู้ตัวกิเลส) เช่น ให้ตามรู้ว่าจิตมีโทสะ อย่าไปตามดูว่าโทสะมาจากไหน แรงมากแรงน้อย หรือโทสะเกิดเพราะเรื่องใดใครทำให้เกิด เพราะหากไปดูตัวกิเลส จิตจะส่งออกไปจมแช่กิเลสได้ง่าย เพราะจิตเองยังมีปัญญาไม่มากพอ แต่ถ้าไปรู้ว่า จิตมีกิเลส (ไม่ต้องไปสนใจเจ้าตัวกิเลส) จิตก็จะไม่จรดจ่อไปที่ตัวกิเลส ซึ่งจะทำให้จิตไม่ส่งออกไปหากิเลส หรือไม่ถูกกิเลสครอบงำได้ง่าย แล้วก็จะเห็นกิเลสเกิด-ดับได้จากการตามรู้ว่าจิตมีกิเลสโดยที่ไม่ต้องตามดูเจ้าตัวกิเลสเลย แถมยังได้ตามรู้จิต เห็นจิตเกิด-ดับอีกด้วย การเห็นจิตเกิด-ดับไปพร้อมๆ กับเห็นกิเลสเกิด-ดับ ด้วยการตามรู้ว่าจิตมีกิเลส จะทำให้เกิดปัญญารักษาจิตไม่ให้เศร้าหมองเพราะกิเลสที่จรมา

เราต้องดูว่าจิตเป็นอย่างไร เพราะในสติปัฏฐานหมวด จิตตานุปัสสนา เป็นการรู้ชัดว่าจิตเป็นอย่างไร เช่น จิตมีราคะ ก็รู้ชัดว่าจิตมีราคะ จิตมีโทสะ ก็รู้ชัดว่าจิตมีโทสะ ไม่ได้บอกให้รู้ราคะหรือรู้โทสะ รู้ไปจนเห็นว่า จิตมีความเกิดขึ้น เสื่อมไปเป็นธรรมดา จนเห็นว่าจิตไม่ใช่ตัวตน จนปล่อยวางความยึดมั่นถือมั่นต่อจิตเอง

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่