จริต-วิปัสสนา
เรื่องของการปฏิบัติมีแง่มุมหลากหลายน่าสนุกมากครับ
เช่นเราทำสมาธิเพื่อข่มนิวรณ์ก็ได้
เรารู้นิวรณ์เพื่อให้จิตมีสมาธิก็ได้
เรามีสติระลึกรู้กาย เวทนา จิต ธรรม เพื่อให้จิตมี ธรรมเอก
หรือจิตมีสัมมาสมาธิก็ได้
เราเอาธรรมเอก ไประลึกรู้กาย เวทนา จิต ธรรม เพื่อเจริญวิปัสสนาก็ได้
ในขั้นการเจริญวิปัสสนานั้น อรรถกถาท่านกล่าวไว้ชัดเจนว่า
การเจริญสติปัฏฐานอันใดอันหนึ่ง ก็ทำให้จิตเข้าถึงมรรคผลนิพพานได้
และท่านตั้ง ข้อสังเกต ไว้น่าฟังว่า
จริตของคนเรามี 2 ชนิด คือตัณหาจริต กับทิฏฐิจริต
ผู้มีตัณหาจริต ซึ่งมีปกติวุ่นวายอยู่กับความอยากนั่นอยากนี่
ท่านแนะนำว่าเหมาะกับการเจริญกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน
และเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน
เพราะถ้าเห็นกายเป็นไตรลักษณ์ เห็นความทุกข์ความสุขเป็นไตรลักษณ์
ความดิ้นรนแสวงหาด้วยความอยากก็จะเบาบางลง
ส่วนผู้มีทิฏฐิจริต
ซึ่งมีปกติวุ่นวายอยู่กับความคิดประเภทปัญญาชนเจ้าทฤษฎีทั้งหลาย
ท่านแนะนำให้เจริญจิตตานุปัสสนาสติปัฏฐานและธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน
เพราะถ้าเห็นความแปรปรวนของจิต เห็นกลไกการทำงานของจิตชัดเจน
ก็จะเห็นนามธรรมทั้งปวงเป็นไตรลักษณ์
การปล่อยวางความคิดความเห็นต่างๆ ก็จะทำได้ง่าย
ท่านว่า เวทนานุปัสสนา ละเอียดกว่ากายานุปัสสนา
และธัมมานุปัสสนา ละเอียดกว่าจิตตานุปัสสนา
แต่ท่านก็สรุปไว้แล้วว่า การเจริญสติปัฏฐานทั้งปวง
เป็นไปเพื่อมรรคผลนิพพานทั้งสิ้น
ดังนั้น ใครจะทำอันใดก็ได้ ขอให้ทำให้ถูกเท่านั้นเอง
โดย คุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)
เมื่อวันที่ 5 ก.พ. 2543
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
