สมถะ-สมาธิ
สมถะ เป็นการที่จิตรู้อารมณ์เดียวต่อเนื่องจนจิตสงบนิ่ง
เช่นรู้ลมหายใจต่อเนื่องจนจิตสงบนิ่ง
เมื่อเข้าถึงฌานที่สอง จะเกิดจิตตั้งมั่นขึ้นมาเป็นผู้รู้ผู้ดูได้
อารัมมณูปนิชฌาน คือจิตที่รู้อารมณ์แบบเข้าไปแนบอยู่ที่อารมณ์
จิตตั้งมั่นอยู่ที่ตัวอารมณ์ จิตไม่ได้แยกออกมาเป็นผู้รู้ผู้ดู
ใช้สำหรับการทำสมถกรรมฐานเพื่อให้จิตสงบนิ่งเท่านั้น
(ใช้ทำวิปัสสนากรรมฐานไม่ได้)
ลักขณูปนิชฌาน คือจิตที่รู้อารมณ์แบบแยกออกมาเป็นผู้รู้ผู้ดู
(จิตตั้งมั่นอยู่ที่จิต ไม่ได้ตั้งมั่นอยู่ที่ตัวอารมณ์)
จิตจะสงบ เห็นอารมณ์เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ถูกรู้
และรู้ทันอารมณ์ที่เกิดดับเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุปัจจัย
ใช้สำหรับการทำวิปัสสนากรรมฐาน
การนั่งสมาธิแบบลักขณูปนิชฌาน
จิตจะไม่ได้ส่งออกไปรู้อยู่ที่อารมณ์เดียวต่อเนื่อง (ไม่เป็นสมถะ)
แต่จะรู้อารมณ์เกิดดับเปลี่ยนแปลงด้วยจิตที่ตั้งมั่นเป็นผู้รู้ผู้ดู
เช่นพอรู้ว่าฟุ้งซ่าน ก็จะเกิดจิตตั้งมั่นขึ้นมาแบบลักขณูปนิชฌาน เห็นว่าจิตฟุ้งซ่านดับไป
จิตที่ตั้งมั่นในลักขณูปนิชฌานนี้จะตั้งมั่นอยู่เพียงชั่วขณะหรือไม่นาน
แต่จะเกิดขึ้นได้บ่อยและเพียงพอจะเจริญปัญญาไปได้
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
