วิปัสสนาในอานาปานสติ
เมื่อแยกลมหายใจอันเป็นรูป ออกจากนามคือจิตผู้รู้แล้ว
ก็ให้ทำจิตใจให้สบาย รู้ลมหายใจไปเรื่อยๆ โดยไม่เผลอและไม่เพ่ง
ทำอยู่อย่างนี้เรื่อยไป ถ้ามีสิ่งใดแปลกปลอมเข้ามาในจิต
เช่นขี้เกียจรู้ลมหายใจ หรือสงสัยว่าจะต้องรู้ลมหายใจไปถึงไหน
ก็ให้รู้ทันสิ่งแปลกปลอมนั้น จนมันดับไป
แล้วก็มารู้ความเกิดดับของลมหายใจต่อไปด้วยจิตที่สบายๆ เป็นกลางๆ ต่อไปอีก
ทำมากเข้า บางคราวจิตก็พักสงบ รู้ อยู่เฉยๆ บ้าง
บางคราวจิตจะเกิดปัญญา พิจารณาธรรมไปเองบ้าง
เช่นเห็นลมเข้าออกไปช่วงหนึ่ง จิตก็เฉลียวใจว่า
ชีวิตมันก็แค่นี้เอง ลมเข้าแล้วไม่ออกก็ตาย ลมออกแล้วไม่เข้าก็ตาย
หรือเห็นว่าชีวิตเป็นของเปราะบาง กว่าจะเกิดมาแล้วตัวโตเท่านี้ใช้เวลาตั้งนาน
แต่พอหยุดหายใจไม่กี่ชั่วโมงก็ตัวแข็งและเน่าเสียแล้ว ฯลฯ
ทุกสิ่งทุกอย่างนี้ รู้แล้ววางเสีย คือรู้แล้วก็ไม่ต้องไปคิดต่อ
ให้กลับมารู้ลมหายใจด้วยความมีสติสัมปชัญญะต่อไป
ปฏิบัติธรรมอย่าเอาหลายอย่างครับ จะรู้ลมหายใจ ก็ให้รู้เรื่อยไป
ไม่ใช่วันนี้รู้ลมหายใจ พรุ่งนี้ไปรู้เวทนา มะรืนไปรู้การไหวกาย
เอาให้รู้กรรมฐานอันเดียวคือลมหายใจยืนพื้นไว้
แต่หากจิตเขาจะไปรู้สิ่งอื่นเป็นครั้งคราวก็แล้วแต่เขา
เพียงแต่เราอย่าจงใจพาเขาสัญจรไปทำกรรมฐานอย่างนั้นที อย่างนี้ที
เมื่อเขาไปรู้สิ่งใดแล้วก็แล้วกันไป
สุดท้ายก็กลับมารู้ลมหายใจต่อไปอีก
เพราะเราจะใช้ลมหายใจเป็นวิหารธรรมของเรา
เมื่อเจริญสติสัมปชัญญะด้วยจิตที่เป็นกลางมากเข้าๆ
วิปัสสนาญาณก็จะเกิดขึ้นเองโดยไม่ได้จงใจ
ตรงจุดนี้ก็สำคัญครับ บางคนปฏิบัติไปแล้ว จู่ๆ ก็สรุปเอาว่า
เวลานี้เราน่าจะรู้ธรรมเป็นพระโสดาบันแล้ว เพราะปฏิบัติมาพอสมควรแล้ว
และก็ได้ฟังธรรมจนเข้าใจแล้วว่า ขันธ์ 5 เป็นไตรลักษณ์
จิตที่เกิดมรรคเกิดผลนั้น มันมีสภาวะของมันอยู่ครับ
คือจิตจะตัดกระแสการเจริญปัญญาเข้าสู่ภวังค์
แล้วจึงเกิดอริยมรรคซึ่งเป็นปัญญาญาณอันประกอบด้วยฌานขั้นหนึ่งอันใด
เป็นเส้นแบ่งแดนระหว่างปุถุชนกับพระอริยบุคคลที่ชัดเจน
เราต้องระวังอย่าให้เป็น พระอริยะน้อม พระอริยะนึก ขึ้นได้นะครับ
เพราะถ้าไม่ได้เป็นแล้วคิดว่าเป็น
ถ้าไม่มีใครแก้ให้ บางทีก็สำคัญผิดอยู่จนตลอดชีวิตก็มี
โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)
เมื่อวัน อังคาร ที่ 28 พฤศจิกายน 2543
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
