ทุกขอริยสัจ
ทุกขอริยสัจนั้น เกิดมาแต่ตัณหาอุปาทาน
คือเมื่อจิตไปหลงยึดขันธ์ 5 ว่าเป็นตัวกู ของกูแล้ว
ก็จะเกิดปัญหาว่า กูแก่ กูเจ็บไข้ กูตาย
กูประสบกับสิ่งที่ไม่รัก กูพลัดพรากจากสิ่งที่รัก
กูไม่สมปรารถนา กูเศร้าโศก กูคร่ำครวญร่ำไรรำพัน
กูไม่สบายกาย กูไม่สบายใจ กูคับแค้นใจ ฯลฯ
อันที่จริงนั้น กูไม่มี มีแต่ขันธ์ 5
แต่เพราะความไม่รู้ จิตจึงไปยึดเอาขันธ์ 5 มาเป็นตัวกูของกู
แล้วบรรดาความทุกข์ทั้งหลาย
ก็เกิดตามมาเป็นทิวแถวเพราะความแปรปรวนของขันธ์ 5
ท่านจึงสรุปรวบยอดว่า
อุปาทานขันธ์ หรือขันธ์อันเป็นที่ตั้งแห่งความยึดมั่น นั่นแหละคือตัวทุกข์
คราวนี้พระอรหันต์ท่านฉลาดแล้ว
ไม่หลงยึดขันธ์ 5 ว่าเป็นตัวกูของกูอีกแล้ว
ท่านก็พ้นจากทุกข์อริยสัจได้เด็ดขาด
เพราะท่านไม่แก่ ไม่เจ็บ ไม่ตาย ไม่พลัดพราก ฯลฯ
เนื่องจากไม่มี ท่าน เสียแล้ว มีแต่ธรรมชาติธรรมดาล้วนๆ
แต่พระอรหันต์ยังรู้ ทุกขเวทนาทางกาย
เพราะยังมีผัสสะทางกายอยู่เหมือนปุถุชนนั่นเอง
เช่นท่านยังถูกฆ่า ถูกตี ยังอาพาธเจ็บปวดเพราะโรคภัยไข้เจ็บและอุบัติเหตุได้
เพราะยังต้องอาศัยรูปขันธ์อันนี้อยู่ เนื่องจากยังไม่สิ้นวิบาก
แต่ท่านไม่ต้องเสวยทุกขเวทนาทางใจแม้แต่น้อย
ไม่เหมือนพวกเรา ที่เจ็บกายแล้ว ก็พลอยเจ็บใจไปด้วย
ดังนั้น แม้จะดับตัณหาสนิทแล้ว ดับทุกขอริยสัจ สนิทแล้ว
ก็ดับได้เฉพาะ ทุกขเวทนาทางใจ
แต่ทุกขเวทนาทางกาย ก็ยังต้องรับไปตามสภาพนั่นเอง
จนกว่าจะถูกวันดับขันธปรินิพพาน
คือวันที่ขันธ์ดับไปตามเหตุปัจจัย
ก็จะหมดเครื่องเชื่อมต่อเข้าหาทุกข์เวทนาทางกายอีกต่อไป
โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)
เมื่อวันอังคาร ที่ 29 สิงหาคม 2543
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
