Dhammada.net

เตือนใจผู้ชอบศึกษาเซ็น

ทางที่ผมเดินอยู่นั้น มีหลักอยู่หลักหนึ่งว่า

ไม่ใช่อยู่ๆ ก็จะวางทุกอย่างได้เพียงแค่คิดสรุปในใจว่า
ไม่มีตัวตน ไม่ใช่ตัวตน ไม่มีอะไรต้องเป็น
เพราะถ้าอยู่ๆ ก็คิดแล้ววางอะไรต่ออะไรเสียแบบนั้น
ก็จะกลายเป็นวางทิ้งแบบที่ไม่มีทั้งศีล สมาธิ ปัญญา
ซึ่งมันไม่ใช่การปล่อยวางที่แท้จริง
เพราะการปล่อยวางที่แท้จริง
ไม่ใช่การวางทิ้งๆ ขว้างๆ ไปแบบนั้น
แต่เป็นการวางทั้งที่จิตก็ยังมีศีล มีสมาธิ มีปัญญา
ซึ่งเป็นการมีอยู่ด้วยความไม่ยึดถือสิ่งต่างๆ เอาไว้

เท่าที่พบเจอมา
เพื่อนที่หลงไปวางอะไรแบบวางทิ้งๆ ขว้างๆ ไปแบบนั้น
ส่วนมากจะพลาดเพราะไปอ่านหนังสือแนวเซ็น
แล้วเกิดความเข้าใจผิด ไปคว้าเอาสิ่งที่เป็นผลของการปฏิบัติภาวนา
เอามาเป็นตัวปฏิบัติภาวนา ก็เลยเข้าใจผิดว่าวางทุกอย่างได้แล้ว
ว่างเปล่าทุกอย่างแล้ว ไม่มีอะไรเลยสักอย่างแล้ว
ทั้งที่จริงๆ ทุกข์ก็ยังมีอยู่แต่ไม่เห็น สมุทัยก็ยังมีอยู่แต่ไม่เห็น
หลงไปเห็นทุกข์สมุทัยที่มีอยู่ว่าเป็นนิโรธ
ก็เลยทิ้งการเจริญมรรคไปเสียสิ้น

เมื่อทิ้งการเจริญมรรคไปเสียแล้ว
จะรู้ทุกข์ จะละสมุทัย จะแจ้งนิโรธได้อย่างไร

ยังไงๆ ก็ขอส่งแรงใจให้ใครๆ ที่ยังไม่รู้ตัวว่ากำลังหลงทางอยู่
ได้เกิดเฉลียวใจขึ้นมารู้ได้ว่าหลงทางไปแล้วนะ
และกลับมาเข้าที่เข้าทางของการเจริญมรรคกันต่อไปเถิด.

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

การดูจิตที่ไหลไปคิด

ถาม : เวลาดูจิตผมจะเห็นจิตไหลไปคิดตลอดเวลา เลยอยากถามว่า พอรู้ว่าจิตคิดแล้วต้องหยุดคิดรึเปล่าครับ หรือปล่อยให้จิตเขาคิดต่อไปเรื่อย ๆ แล้วเราก็ตามดูจิตเขาคิดไป คิดเรื่องอะไรก็ตามรู้ไป เช่นจิตกำลังคิดถึงสาว ๆ พอเราเห็นว่าจิตคิดแล้วเราต้องหยุดคิดเรื่องสาว ๆ แล้วมาเริ่มต้นใหม่ รึเปล่าครับ หรือแค่รู้ว่าจิตคิดก็พอ แล้วจิตเขาจะคิดต่อก็เรื่องของเขา

ตอบ : ลักษณะแบบนี้ ผมเข้าใจว่า
จิตยังไม่มีกำลังที่จะเกิดสติหรือรู้สึกตัวขึ้นมาได้ แม้จะเห็นว่าจิตไหลไปคิด
ซึ่งตามหลักแล้ว พอรู้ว่าจิตไหลไปคิด ก็ควรที่จะเกิดสตหรือรู้สึกตัว
แล้วจะรู้สึกได้ว่าความคิดดับไปเองหรือขาดช่วงไปเองได้

คุณ น่าจะลองหาอะไรมาเป็นสิ่งให้จิตรู้ไว้เป็นหลักสักอย่างก่อน
เช่น อาจใช้ร่างกายที่ยืน เดิน นั่ง นอน เคลื่อนไหว
มาเป็นสิ่งที่ให้จิตรู้สึกว่ามีร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน เคลื่อนไหวอยู่
แล้วใช้เป็นเครื่องสังเกตว่า ขณะที่เห็นจิตไหลไปคิด
จะไม่รู้สึกหรอกว่า มีร่างกายยืน เดิน นั่ง นอน เคลื่อนไหวอยู่ (ลืมตัวไป)
ถ้าสังเกตได้ว่าลืมตัวไปแล้ว จิตจะเกิดสติกลับมารู้สึกตัวได้
พร้อมๆกับเห็นว่า ความคิดดับหรือขาดช่วงไป

ซึ่งเมื่อเห็นว่าความคิดดับหรือขาดช่วงไปแล้ว
ก็ไม่ต้องไปแทรกแซงอะไรกับการคิด
รู้แล้วจะคิดต่อหรือไม่คิดต่อ จะคิดเรื่องเดิมหรือเรื่องใหม่
ก็ให้เป็นไปตามที่จะเป็นเอง ส่วนเราก็มารู้สึกอยู่กับร่างกายไปสบายๆ
แล้วค่อยไปรู้เอาใหม่ว่า เมื่อกี้หลงลืมตัวไป

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

รู้ได้อย่างไรว่าเรากำลังเจริญวิปัสสนาเห็นไตรลักษณ์ของสภาวะธรรมอยู่?

ต้องสังเกตว่า ที่เห็นนั้นเห็นแบบมีจิตเป็นผู้รู้อยู่อีกส่วนหนึ่ง
หรือว่าเห็นแบบจิตไปจ่อจ้องกับสิ่งกำลังดู
ถ้าเห็นแบบมีจิตเป็นผู้รู้อยู่อีกส่วนหนึ่ง ก็เป็นการเจริญวิปัสนาได้ครับ

ไตรลักษณ์ ไม่ใช่ความว่างเปล่า
แต่เป็นลักษณะของทุกสภาวะแม้แต่ความรู้สึกว่าว่างเปล่าแบบไม่มีอะไร
คือเกิดแล้วย่อมดับไป เกิดแล้วย่อมคงทนไม่ได้ ไม่อยู่ใต้อำนาจควบคุมของใคร

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

ปัญหาจากการดูสภาวะความอยาก

ถาม : เวลาที่เกิดสภาวะของจิตอย่างใดอย่างหนึ่งขึ้นมา พอเกิดขึ้นแล้ว เราก็รู้สึกตัวได้ว่า จิตมันกำลังเป็นแบบนี้นะ แต่ก็ไม่เห็นว่าสภาวะนั้นมันจะหายไปน่ะค่ะ เช่น เกิดความอยากได้ของสิ่งหนึ่งขึ้นมา สักพักเราก็รู้ว่าเออจิตมันอยากได้ แต่ก็ไม่เห็นว่าความอยากได้ของ มันจะหายไปเลยค่ะ มันก็คงอยากได้อยู่เหมือนเดิม ก็รู้ว่าจิตมันมีสภาวะความอยาก แต่เราก็ยังคงซื้อสิ่งของนั้นอยู่ดี ไม่ทราบว่าอย่างนี้เราปฎิบัติผิดไช่ไหมคะ

ตอบ : โดยหลักแล้วก็ไม่ผิดหรอกครับ
เพราะเราหัดดูเพื่อให้ “รู้” ว่าจิตไม่เที่ยง เกิดดับเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุปัจจัย
เราไม่ได้หัดดูเพื่อจะให้สภาวะนั้นดับลงไปเท่านั้นนะครับ

หากเราหมั่นหัดดูไปเรื่อยๆ ก็จะค่อยเห็นว่า
บางครั้งพอรู้แล้วสภาะจิตที่เป็นอยู่ก็ดับลงไปได้ บางครั้งก็ไม่ดับ
เพราะจิตจะเกิดดับก็เป็นไปตามเหตุปัจจัย
ถ้าดูแล้วไม่ดับก็ให้หัดดูต่อไปสบายๆ นะครับ

สำหรับเรื่องความอยากก็เช่นกัน
พอเห็นว่าอยากแล้ว ก็ไม่จำเป็นว่าต้องดับไปขณะนั้น
ส่วนเราจะทำตามความอยากหรือไม่
ก็ต้องดูว่า สิ่งที่ทำผิดศีลผิดธรรมหรือไม่
ถ้าผิดศีลผิดธรรมก็ต้องไม่ทำ
แต่ถ้าไม่ผิดไม่ผิดธรรม ก็สามารถทำได้ตามสมควร
ก่อนทำก็หัดดูความอยากไป
ระหว่างทำ จิตเป็นอย่างไร กายเป็นอย่างไร ก็หัดดูจิตหัดดูกายไป
ทำแล้วจิตเป็นอย่างไร กายเป็นอย่างไร ก็หัดดูจิตหัดดูกายไปครับ

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

ต้องทำอย่างไรในเมื่อช่วงนี้มีสติรู้สึกตัวน้อยลง?

ถ้ายังปฏิบัติไปตามปกติคือ ถึงเวลาก็ทำตามรูปแบบ แล้วก็หัดรู้ในชีวิตประจำวันไปเรื่อยๆ
ก็เป็นเรื่องธรรมดาครับที่บางช่วงจะรู้สึกตัวได้น้อยหรือหลงนานไปบ้าง
ที่สำคัญคือ อย่าพยายามดิ้นรนทำอะไรมากกว่ารู้ไปตามจริงเพื่อให้รู้สึกตัวได้บ่อยนะครับ
เพราะถ้ายิ่งดิ้นรนด้วยความอยากให้รู้สึกตัวดีๆ ก็จะยิ่งหลงทางไปครับ
แต่ถ้าแค่รู้ไปเท่าที่รู้ได้ และยังปฏิบัติไปตามปกติ เดี๋ยวก็จะกลับมารู้สึกตัวได้บ่อยเอง

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

การตัดสินใจ

ในการตัดสินใจเรื่องใดก็ตาม
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็กๆ ที่มีจำนวนคนที่เกี่ยวข้องเพียงคนเดียว
หรือเรื่องใหญ่ระดับชาติที่เกี่ยวข้องกับคนหลายสิบล้านคน
มีวิธีง่ายๆ ในการตัดสินใจคือ…

“ตัดสินใจไปตามความจริง และความถูกต้อง ชอบด้วยศีลและธรรม ถูกก็ว่าถูก ผิดก็ว่าผิด อะไรจะเกิดขึ้นต่อไปก็ให้เป็นเรื่องของเหตุปัจจัยแวดล้อม”

แต่ปัญหาคือ เรามีสติ มีปัญญา ที่จะมองออกหรือไม่ว่า
อะไรคือถูก อะไรคือผิด อะไรคือความจริง
เพราะแค่กายเราเองจิตเราเอง
เรายังเห็นผิดอยู่เลยว่า มันเป็นอัตตาเป็นตัวตน
จึงไม่แปลกที่ใครสักคนจะหลงไปเห็นกงจักรเป็นดอกบัว

ทางเดียวที่จะมาทำให้ตัวเองมีสติ มีปัญญา
รู้ว่าอะไรคือถูก อะไรคือผิด อะไรคือความจริง
ทางนั้นคือ การเจริญสติปัฏฐาน ๔ นั่นเอง.

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

วิธีแก้เพ่งแล้วอึดอัดจากการเจริญสติที่ผิด

เวลาที่รู้สึกตัวขึ้นมาหลังจากที่เผลอๆไป ก็ไม่ต้องรักษาความรู้สึกตัวไว้
แล้วถ้าเกิดเพ่งจนอึดอัด ก็ให้หัดดูว่าที่อึดอัดมันไม่ใช่เรา แต่เป็นอะไรอย่างหนึ่งที่จิตไปรู้ไปเห็นมัน
แล้วถ้าในขณะนั้นกำลังทำงานอะไรอยู่ ก็ให้ทำงานนั้นไปสบาย
ทำแบบอนุญาตให้จิตเผลอไปคิดของมันเองได้
แล้วค่อยๆ หัดดูว่า เดี๋ยวจิตก็มาอยู่กับงาน เดี๋ยวจิตก็เผลอไปคิด
การหัดรู้ว่าเดี๋ยวก็เผลอไปคิดบ่อยๆ จะลดการเพ่งจนหายเพ่งได้เองครับ

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

จำเป็นไหมที่ต้องดูจิต ภาวนาแนวอื่นได้หรือไม่?

รายละเอียดของการภาวนาของแต่ละคนไม่จำเป็นต้องเหมือนกันนะครับ
แต่หลักต้องเหมือนกันคือ
ทำแล้วต้องเกิดสติ เกิดสัมมาสมาธิ(จิตตั้งมั่น) เห็นไตรลักษณ์ของรูปนามได้ครับ
เพราะฉะนั้นใครถนัดจะตามรอยครูบาอาจารย์ใด ก็เดินตามรอยท่านไปเถอะครับ
หากลังเลสงสัยในแนวทางก็ต้องศึกษาให้รอบคอบ แล้วก็ลองปฏิบัติดู
แนวไหนที่เราเห็นว่าถูกและสามารถปฏิบัติตามได้ ก็เลือกเอาอันนั้นแหละครับ
ไม่จำเป็นต้องมาดูจิตทุกคนหรอกครับ

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

กิเลสกับการเมือง

ไม่มีระบอบการปกครองใดเลยในโลกนี้ ที่จะนำความสงบร่มเย็นมาสู่มวลมนุษยชาติได้อย่างยั่งยืน เพราะฉะนั้นจะปกครองกันด้วยระบอบใดก็ตาม ถ้าผู้ใช้อำนาจทางการปกครองทุกฝ่าย ไม่มีศีล มุ่งเอาประโยชน์ตนและพวกพ้อง ไม่เสียสละประโยชน์ตนเพื่อส่วนรวม ก็ไม่อาจปกครองบ้านเมืองให้มีความเจริญทางจิตใจได้เลย มีแต่จะนำพาจิตใจคนให้ตกต่ำด้วยถูกกิเลสแผดเผาจิตใจ และถึงแม้จะสามารกปกครองให้มีความเจริญทางวัตถุและเศรษฐกิจได้ ก็เจริญได้เพียงช่วงเวลาสั้นๆ เท่านั้น ไม่อาจเจริญได้ยืนยาวนับร้อยนับพันปีได้หรอก ไม่ช้าก็เร็วระบอบที่ใช้ปกครองอยู่ก็จะล่มสลายเพราะจิตใจคนที่ถูกกิเลสแผดเผาอยู่นั่นเอง เมื่อระบอบปกครองหนึ่งล่มสลายไป ก็จะวนเวียนเปลี่ยนระบอบการปกครอง เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาไปอีกตราบนานแสนนาน …

นี้คือความจริงของสังสารวัฏฏ์อย่างหนึ่ง หากจะพ้นจากสังสารวัฏฏ์นี้ให้ได้ เห็นจะมีเพียงทางดียวเท่านั้นคือ พัฒนาจิตใจจนเกิดปัญญาตามทางที่องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ประกาศพระธรรมเพื่อความพ้นทุกข์ไว้นั่นเอง.

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่