Dhammada.net

การแผ่เมตตา

การแผ่เมตตาไม่เกี่ยวกับการท่อง “สัพเพสัตตา” สักเท่าไหร่หรอกครับ
ก่อนจะแผ่เมตตา จะต้องทำจิตให้มีเมตตาเสียก่อน
เหมือนกับจะบริจาควัตถุทาน ก็ต้องหาวัตถุสิ่งของให้ได้ก่อน

การจะสร้างกระแสเมตตาขึ้นในจิต
ให้ประคองความรู้ตัวอยู่ที่จิตอย่างนุ่มนวลอ่อนโยน
แล้วน้อมนึกขอให้สัตว์ทั้งหลายมีความสุขโดยทั่วถึงกัน
จนกระทั่งเกิดกระแสหรือพลังงานของความเมตตาขึ้นที่จิต
จึงแผ่เมตตา ส่งกระแสนั้นออกไป

การแผ่เมตตาทำได้หลายแบบ แบบหนึ่งโดยเจาะจงถึงคนหรือสัตว์เฉพาะตัว
แบบนี้ต้องระลึกถึงผู้นั้น แล้วส่งกระแสเมตตาไปให้
ถ้าเดินๆ อยู่แล้วหมาจะกัด เราจะใช้วิธีนี้แหละครับ อาจจะไม่ถูกกัดก็ได้
ข้อเสียของการแผ่เมตตาแบบนี้คือ อาจจะเกิดราคะแทรกง่าย
เช่นแผ่เมตตาให้สาวสักคน แผ่ไปๆ อาจจะไปรักเขาเข้าก็ได้

แบบที่ 2 คือการส่งกระแสออกไปเป็นทิศๆ ครับ ทั้งหน้าหลังซ้ายขวาบนล่าง
เช่นส่งไปข้างหน้าให้ไกลที่สุด แล้วย้อนกลับมาที่จิตอันเป็นศูนย์กลาง
รวมพลังแล้ว จึงส่งกระแสออกไปทางอื่นๆ ต่อไป ทีละทิศ
ประโยชน์ของการแผ่เมตตาแบบนี้มีมาก คือเราจะทราบว่า ขณะนี้ส่งกระแสจิตไปทางใด
วิธีนี้จะช่วยทำให้รู้เท่าทันจิตตนเอง ว่าขณะนี้จิตส่งไปทางใด ไปยึดอะไรหรือไม่
สามารถเอามาหัดเจริญมหาสติปัฏฐานต่อไปได้เป็นอย่างดี
ท่านจึงนิยมให้แผ่แบบนี้
ข้อเสียคือจิตจะสงบยากสักหน่อย และถ้าไม่ชำนาญอาจจะรู้สึกเหนื่อยได้ง่าย

แบบที่ 3 เป็นการแผ่ความรู้สึกให้กว้างขวางออกไป
เหมือนจิตเราเป็นดวงอาทิตย์/ดวงจันทร์ ที่ส่องแสงสว่างออกรอบทิศทาง
การแผ่เมตตาแบบนี้มีประโยชน์คือ จะแก้อาการอัดแน่นเวลาดูจิตได้
และแก้อาการฟุ้งซ่านได้
ข้อเสียคือ ทำแบบนี้มักจะสุขสบาย แล้วติดสมถะง่าย

ก่อนจะแผ่เมตตา อย่าลืมปรับจิตตนเองให้ดีเสียก่อนนะครับ
ถ้าจิตเราไม่สงบ กระด้าง เร่าร้อน แล้วแผ่ออกไป
แทนที่คนอื่นจะได้รับกระแสเมตตา กลับจะได้รับความเร่าร้อนแทน

โดย คุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวันที่ 14 ม.ค. 2542

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

ลักษณะของพระอริยะ

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้เองว่า
พระโสดาบันมีศีลบริสุทธิ์ มีสมาธิ และปัญญาเล็กน้อย
พระสกิทาคามี มีศีลบริสุทธิ์ มีสมาธิปานกลาง มีปัญญาเล็กน้อย
พระอนาคามี มีสมาธิสมบูรณ์ มีปัญญาปานกลาง
พระอรหันต์สมบูรณ์พร้อมทั้งศีล สมาธิ และปัญญา

แต่คำว่ามาก ว่าน้อยนั้น ไม่ได้หมายความอย่างที่เราเข้าใจกัน
เช่นสมาธิเล็กน้อย ไม่ใช่ว่าเข้าฌานได้ขั้นต้นๆ หรือเข้าฌานไม่ได้
เพราะแม้ปุถุชน เข้าได้ถึงอรูปฌาน 4 ก็มี
คำว่าสมาธิน้อย หมายถึงว่าจิตตั้งมั่นเจริญวิปัสสนาได้น้อย
พอได้พระอนาคามี จิตผู้รู้จะเด่นดวงตั้งมั่นเกือบตลอดเวลา
อย่างมากก็หมองลงนิดหนึ่งเท่านั้น
สมาธินี้จึงไม่เกี่ยวกับว่าจะต้องเข้าฌานหรือไม่
เพราะแม้พระอนาคามีที่เข้าฌานไม่ได้ ท่านก็มีสมาธิจิตที่เด่นดวงเช่นกัน
ท่านจึงว่าพระอนาคามีนั้นมีสมาธิบริบูรณ์

หรืออย่างปัญญามากปัญญาน้อย ไม่ได้หมายถึงความฉลาดมากน้อย
แต่หมายถึงความสามารถของจิตที่จะรู้เห็นและปล่อยวางอารมณ์ได้หยาบละเอียดต่างกัน
เช่นพระอนาคามีนั้น ท่านไม่มีปัญญาพอจะแยกอวิชชากับจิต(ผู้รู้) ออกจากกันได้
จิตของท่านจึงยังไม่บริสุทธิ์ ยังเป็นจิตอวิชชาอยู่
ส่วนพระสกิทาคามีนั้น จะอยู่กับจิตผู้รู้ได้มากขึ้น
แต่นานๆ ท่านจึงจะเห็นจิตอวิชชาสักครั้งหนึ่ง
ในขณะที่พระโสดาบัน จะคล่องแคล่วชำนาญ
ในการรู้ละ รู้วางอารมณ์หยาบที่มากระทบจิต
ส่วนการจะเข้ามาศึกษาพิจารณาในจิตผู้รู้จริงๆ นั้น ยังทำได้น้อย

ดังนั้น ถ้าใครกล่าวว่าพระโสดาบัน พระสกิทาคามี มีปัญญาน้อย
และกล่าวว่าพระอนาคามีมีปัญญาปานกลาง
นั้นเป็นการกล่าวที่ถูกต้องแล้วครับ 

โดย คุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวันที่ 6 เมษายน 2542

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

การปฎิบัติธรรมที่แท้จริง มีแต่เรื่องจิตกับอารมณ์

อันที่จริงการปฏิบัติตลอดสาย ก็มีแต่เรื่องจิตกับอารมณ์(สภาวะที่ถูกรู้หรือถูกรับรู้- ผู้เรียบเรียง)นั่นเอง
ไม่ว่าจะเป็นหมวดกาย ก็คือกายกับจิต
หมวดเวทนา ก็คือเวทนากับจิต
หมวดจิต ก็คือจิต(สังขาร)กับจิต
และหมวดธรรม ก็คือธรรมกับจิต
ถ้าปราศจากจิตเสียแล้ว ก็ไม่จำเป็นต้องปฏิบัติธรรม
และไม่สามารถปฏิบัติธรรมได้ด้วย

จิตนั้นแหละเป็นผู้เข้าไปยึดไปถืออารมณ์
แล้วเกิดความเป็นตัวเราและของเราขึ้นมา
หนทางแห่งทุกข์ก็เกิดขึ้นด้วยเหตุนี้
การปฏิบัติที่จริงก็ไม่มีอะไรมาก
เป็นแค่การให้จิตได้เรียนรู้ความจริง
จนถอดถอนตนเองออกจากอารมณ์ที่จิตไปยึดเข้า
และเมื่อถอดถอนได้หมดจดจริงๆ
ความเป็นตัวตนของจิตก็หมดไปด้วย
จึงไม่มีผู้ทุกข์ ผู้เกิดแก่เจ็บตายอีกต่อไป
มีแต่ธาตุขันธ์ที่ทำหน้าที่ไปจนกว่าจะหมดแรงส่งของวิบากกรรม

การที่เราพูดกันเรื่องการ ดูจิตๆ นั้น
เอาเข้าจริงจะว่าครอบคลุมการเจริญสติปัฏฐานทั้ง 4 ก็ว่าได้
เพราะจิตนั้นเองไปยึดกาย เวทนา จิต ธรรม
เราจึงต้องรู้จักจิต ทำจิตให้เป็นธรรมเอก
คือตั้งมั่น สงบ อ่อน ควรแก่การงาน สะอาด
แล้วเจริญสติสัมปชัญญะ เรียนรู้ความสัมผัสสัมพันธ์ระหว่างจิตกับอารมณ์
ก็จะรู้ธรรมชาติของอารมณ์ว่า ล้วนแต่เกิดแล้วดับทั้งสิ้น (รู้ไตรลักษณ์)
รวมทั้งจะรู้ธรรมชาติของจิตว่า
ถ้าอยากถ้ายึดอารมณ์เมื่อใด ก็ทุกข์เมื่อนั้น (รู้อริยสัจจ์)
ทั้งตัวจิตเองเมื่อปราศจากการปรุงแต่งของอารมณ์
จิตก็ไม่ใช่ตัวเราของเรา ตกอยู่ใต้อนัตตาเช่นเดียวกับอารมณ์นั่นเอง

เมื่อจิตรู้จริงเห็นจริงอย่างนี้แล้ว
จิตก็คลายความยึดถือ ไม่ตกอยู่ใต้อำนาจชักนำของกิเลส
แล้วปล่อยวางกายและจิต สลัดคืนให้ธรรมชาติไป

ธรรมะเป็นเรื่องเปิดเผย และตรงไปตรงมาอย่างนี้แหละครับ 

โดย คุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เมื่อวัน ศุกร์ ที่ 17 มีนาคม 2543

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

การตรวจสอบว่าตนเองบรรลุโสดาบันแล้วหรือไม่?

การตรวจสอบตนเอง ก็มี 2 แบบ
แบบแรกเป็นการทราบชัดทันทีที่ผ่านการเกิดมรรคผลแล้ว
โดยผู้ที่ผ่านมรรคผล ที่เกิดผลญาณยาวนาน
และเคยเรียนรู้ปริยัติธรรม ว่าพระโสดาบันละสังโยชน์ใดได้บ้าง
และพระโสดาบันมีองค์คุณใดบ้าง (คือการเข้าถึงพระรัตนตรัยอย่างแน่นแฟ้น
การมีศีลบริสุทธิ์ และการไม่เที่ยวแสวงหาบุญกิริยาอื่นนอกหลักของพระศาสนา)
ในขณะที่ผ่านผลญาณออกมานั้น จิตจะพิจารณาทบทวนสิ่งที่เกิดขึ้นทันที
แล้วรู้ชัดด้วยตนเองในขณะนั้นเลยว่า เกิดอะไรขึ้นแล้ว

บุคคลชนิดนี้ จะไม่สนใจกระทั่งการไปสอบถามครูบาอาจารย์
แต่ก็จะคิดถึงครูบาอาจารย์ เพราะคิดถึงคุณของท่าน
เมื่อไปกราบครูบาอาจารย์ ก็จะไม่ไปเพื่อขอคำรับรอง
เพราะธรรมรับรองตนเองเรียบร้อยประจักษ์ใจไปแล้ว
(พวกที่ทำผิดแล้วมั่นใจมากๆ ก็มีเหมือนกันนะครับ
โดยเฉพาะพวกที่พลาดไปติดวิปัสสนูปกิเลส)

การตรวจสอบตนเองอีกชนิดหนึ่ง เป็นการสังเกตตนเองในภายหลัง
คือบางคนบรรลุพระโสดาบันโดยมีผลญาณเกิดในช่วงสั้นๆ
หรือผู้ที่ไม่เคยรู้ตำราเกี่ยวกับพระอริยบุคคล
แม้รู้ธรรมแล้ว สังโยชน์ขาดแล้ว แต่ก็พูดไม่ได้อธิบายไม่ถูก
ประเภทนี้ก็ต้องคอยสังเกตเอาในภายหลัง
และแม้ผู้ที่เกิดผลญาณยาวดังที่กล่าวมาแล้ว
ก็ควรตรวจสอบตนเองในภายหลังด้วย
เพื่อกันความเข้าใจผิดไปหลงติดวิปัสสนูปกิเลส

วิธีง่ายๆ ในการตรวจสอบตนเองภายหลังก็คือ
สังเกตที่จิตตนเอง โดยรู้ลงไปที่จิตตนเอง
ว่ายังเหลือ “ความเห็นว่าจิตเป็นตัวเรา” หรือไม่
เพราะพระโสดาบันนั้น ไม่มีความเห็นผิดว่าจิตเป็นเราเหลืออยู่เลย
และกระทั่งจิตยังไม่เป็นตัวเรา ก็ไม่ต้องพูดถึงเรื่องรูป เวทนา สัญญา สังขาร
เพราะสิ่งเหล่านั้นจะถูกเห็นเป็นตัวเราไปไม่ได้เลย
ถ้าไม่เห็นว่าจิตเป็นตัวเราเสียแล้ว

ถัดจากนั้นก็คอยดูว่า จิตมีความรักศีลเพียงใด มีความจงใจทำผิดศีลหรือไม่
เพราะพระโสดาบันนั้น จะไม่มีความจงใจทำผิดศีลเกิดขึ้นเลย

การตรวจสอบตนเองเป็นสิ่งที่สำคัญมากนะครับ
หลายต่อหลายท่าน เจริญสติยังไม่ถูกต้องเลย
ปรมัตถธรรมก็ยังไม่เคยเห็น แต่อาศัยการเรียน ความจำ และความคิด
จู่ๆ ก็คิดว่า เราน่าจะเป็นพระโสดาบันแล้ว
หรือบางท่านจิตรวมด้วยสมถะ แล้วเข้าใจผิดก็มี
ต้องคอยสังเกตจิตใจตนเองให้มากๆ นะครับ ว่ายังเห็นว่าจิตเป็นเราหรือไม่

มาถึงจุดนี้แล้ว ผมก็มีความเห็นว่า การสังเกตตนเองในระยะยาว
ด้วยการรู้ให้ถึงจิตถึงใจตนเองจริงๆ
ไม่ใช่คิดๆ เอา แบบมีอคติเข้าข้างตนเอง
น่าจะเป็นวิธีที่มาตรฐานที่สุดในยุคนี้
ส่วนความเห็นของครูบาอาจารย์ เป็นเพียงส่วนประกอบเท่านั้นครับ
ถ้าท่านรับรองว่าใช่ ก็มาดูกิเลสตนเองว่าใช่จริงหรือเปล่า
ถ้าท่านว่าไม่ใช่ แต่เราว่าใช่ ก็มาตรวจสอบว่าเราใช่จริงหรือเปล่า

ที่สำคัญก็คือ ถ้าเราคิดว่าใช่ แล้วมารู้ทีหลังว่าไม่ใช่
ก็อย่าท้อแท้จนเตลิดเปิดเปิงเลิกปฏิบัติไปเลย ก็แล้วกันครับ 

โดย คุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

ณ วัน พฤหัสบดี ที่ 23 พฤศจิกายน 2543

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

จิตตกภวังค์

 เรื่องการตกภวังค์นั้น แม้ผู้ไม่ปฏิบัติ
จิตก็ตกภวังค์อยู่เสมอๆ ตามธรรมชาติอยู่แล้ว
แต่ตามความหมายของคุณ
คงหมายถึงการที่จิตรวมสงบเข้าพักเงียบอยู่ภายใน
เมื่อถอนออกมาแล้ว ก็มีความแช่มชื่นผ่องใส

ถ้าถามว่าจะมีผลเสียหายต่อการปฏิบัติหรือไม่
ก็ต้องตอบว่า การตกภวังค์แบบนั้นมีทั้งผลดีและผลเสียครับ
ผลดีก็คือ ผู้ที่เจริญสติเป็นแล้ว เมื่อเจริญสติไปช่วงหนึ่ง จิตก็จะมีที่เข้าไปพักผ่อน
พอมีกำลังแช่มชื่นแล้ว ก็ออกมาเจริญสติต่อไปอีก
ด้วยจิตที่ตั้งมั่น นุ่มนวล ผ่องใส และปราดเปรียว
หากใครเจริญสติอย่างเดียว ไม่เคยพักสงบเลย
การปฏิบัติก็แห้งแล้งไปหน่อย บางทีจิตก็ด้านๆ รู้อย่างทื่อๆ
ซึ่งไม่ใช่จิตที่พร้อมจะเจริญสติจริง

ดังนั้น การที่ให้จิตมีที่พัก ในเวลาสมควรพัก จึงเป็นเรื่องที่ดีมีประโยชน์
และในเวลาที่เจริญสตินั้น จิตก็ต้องเข้าพักเป็นระยะๆ ไปเหมือนกัน
บางคนเข้าพักสั้นมากจนไม่รู้ตัวก็มี เหมือนกับว่าจิตมันหยุดไปแวบหนึ่งเท่านั้น
และเมื่อเจริญสติจนเต็มที่แล้ว
จิตก็จะรวมเข้ามาเป็นภวังค์ แล้วเกิดมรรคเกิดผลต่อไป

สำหรับผลเสียก็มากครับ คือส่วนมากของนักปฏิบัติ
พอจิตรวมสงบลงแล้วก็เกิดความพอใจในความสุขสงบนั้น
แล้วไปนอนแช่ราคะหรือโมหะอยู่อย่างสบายใจ
ไม่มีความสนใจที่จะเจริญสติรู้อารมณ์ด้วยจิตที่เป็นกลาง
กลายเป็นจิตขี้เกียจขี้คร้าน ไม่เจริญปัญญา หาความเจริญในธรรมไม่ได้
ถ้าติดอย่างนี้แล้ว พอนั่งก็รวมวูบเงียบไปเลย
แบบนี้แก้ยากครับ เพราะมักจะเสียดายสภาวะของตนจนไม่ยอมแก้ไข

เมื่อไม่นานมานี้ ผมพบแม่ชีองค์หนึ่ง เป็นชาวออสเตรเลีย
เธอก็ชอบความสุขสงบแบบนี้เหมือนกัน
แล้วบอกว่าการเจริญสติที่ผมแนะนำให้นั้นยากเกินไป
ขอทำความสงบไปก่อนดีกว่า โดยหวังว่าเมื่อจิตมีกำลังแล้ว
จะสามารถออกมาเจริญสติได้ต่อไป
ผมก็แหย่ไปว่า ติดสงบมาหลายสิบปีแล้ว ต้องใช้เวลาอีกเท่าไรจึงจะพอ
แต่เธอไม่ทราบหรอกครับว่า จะทำอีกเท่าไหร่ก็ไม่พอ
ถ้าไม่ใจเด็ดหันมาเจริญสติจริงๆ

ส่วนผู้เจริญสตินั้น ก็ไม่จำเป็นต้องน้อมไปหาความสงบ
เพราะจิตเขาย่อมน้อมเข้าไปเป็นคราวๆ อยู่แล้ว
แต่หากรู้สึกอ่อนล้า จิตใจแห้งเหือด
ก็ค่อยเข้าหาความสงบเป็นครั้งคราวไป 

โดย คุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เขียนไว้เมื่อ 23 กุมภาพันธ์ 2544 

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

จิตของนักภาวนาเมื่อเห็นกิเลส

ตรงจุดที่เห็นกิเลสนั้น จิตมันมีอยู่ 2 ลักษณะครับ
อันหนึ่งจิตจะไม่ชอบกิเลส แล้วออกแรงกดกิเลสนั้นจนหดตัวลงไป (เป็นจิตที่ไม่เป็นกลางควรรู้ทัน – ผู้เรียบเรียง)
อีกอันหนึ่งจิตวางตัวเป็นกลางจริงๆ เพียงสักว่ารู้กิเลสนั้น (เป็นจิตที่ควรเจริญ – ผู้เรียบเรียง)
แล้วกิเลสนั้นจะดับไปเลยก็ได้ ถ้าเป็นกิเลสละเอียด
แต่ถ้าเป็นกิเลสหยาบ มีกำลังมากๆ มันอาจจะยังทรงตัวอยู่อีกครู่หนึ่งจึงดับก็ได้ครับ
และการดับของมันนั้น ดับเพราะเหตุมันหมดไป
เช่นเวลาโกรธมากๆ แม้จะรู้ว่ากำลังโกรธ ความโกรธก็อาจจะยังอยู่ ไม่ดับทันที
เพราะเหตุคือความจำและความปรุงแต่งเรื่องที่ทำให้โกรธ ยังดับไม่สนิท
หรืออย่างหนุ่มสาวนั้น เมื่อจิตมีกามราคะแรงๆ
จะดูแล้วขาดไปทีเดียวนั้นยาก เพราะกามสัญญายังทำงานอยู่ 

โดย คุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)

เขียนไว้เมื่อ 10 พ.ค. 2542 

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่

จิตไม่ใช่เรามีแต่ในธรรมวินัยนี้

พระศาสดาท่านตรัสว่า “บุคคลในธรรมวินัยอื่น ที่เห็นว่ากายไม่ใช่เรานั้นมีอยู่”
ทั้งนี้ก็เพราะว่า กายนี้มีความแปรปรวนอย่างหยาบๆให้เรารู้ทันได้ว่ากายเป็นอนัตตา
แต่พระศาสดาก็ตรัสต่อไปว่า “ผู้ที่เห็นว่า จิตไม่ใช่เรา
มีแต่ในธรรมวินัยของพระองค์ท่าน”
อันนี้ก็จริงอีก เพราะถ้าเมื่อใดเห็นว่าจิตไม่ใช่เรา สักกายทิฏฐิจะขาดทันที

การจะเห็นว่าจิตไม่ใช่เรานั้น เป็นเรื่องยาก เพราะจิตเป็นของละเอียดมาก
เราต้องเจริญสติสัมปชัญญะเฝ้ารู้อยู่ที่จิต
จนเห็นความจริงบางอย่างที่ซ่อนเร้นอยู่
เช่นพบว่า จิตนั้นรู้อารมณ์อย่างเป็นอิสระจากความจงใจของเรา
หมายความว่า เราอยากให้จิต รู้และสัมผัสแต่อารมณ์ที่ดีมีความสุข
หรือสั่งจิตไม่ให้ไปรู้ความทุกข์ใดๆ
จิตก็ไม่เชื่อฟัง อารมณ์อะไรผ่านมา จิตก็ทำหน้าที่ของเขา คือรู้ไปทั้งหมด
ทั้งสุข ทั้งทุกข์ ทั้งหยาบและละเอียด
จิตเขาทำหน้าที่ของเขาตรงไปตรงมา ไม่ทำตามที่เราสั่ง

รู้แจ้งเห็นจริงซ้ำแล้วซ้ำอีก ทั้งที่พยายามฝึกฝนอบรมจิตเข้าสู่ความสงบ
แป๊บเดียว จิตไม่สงบอีกแล้ว และไม่สามารถบังคับจิตได้เสมอไปให้สงบ

พวกฤาษีชีไพรที่ชำนาญในฌาน สามารถเข้าสงบได้นานๆ นานมากๆ
ก็เกิดความหลงผิดหนักขึ้นว่าจิตเป็นเรา
ฝึกหัดได้ อบรมได้ จนนิ่งสนิทตามต้องการ
เขาลืมเฉลียวใจว่า
นั่นเป็นแค่การป้อนอารมณ์อันเดียวให้จิตอย่างต่อเนื่องยาวนานเท่านั้น
เมื่อใดจิตไม่สนใจอารมณ์นั้นแล้ว ต่อให้เอาช้างมาฉุด มันก็อดฟุ้งซ่านไม่ได้

จิตเป็นของละเอียด แต่ไม่ละเอียดกว่าพระปัญญาตรัสรู้
พวกเราสาวกจึงมีโอกาสได้รู้ตามท่านสอนว่า
จิตไม่เที่ยง เป็นของทนอยู่ไม่ได้ และไม่ใช่เรา

จะหาอะไรที่ถูกยึดว่าเป็นเรา เท่ากับจิตนั้น ไม่มีเลยครับ
กระทั่งพวกที่เชื่อว่าตายแล้วสูญ
เขาก็รู้สึกว่า จิตเป็นเรา หรือกลุ่มขันธ์นี้เป็นเรา เพียงแต่ว่าเมื่อตายแล้วก็สูญเท่านั้น
ส่วนพระพุทธเจ้านั้น ท่านชี้ว่าไม่มีความเป็นเรา ทั้งที่กลุ่มขันธ์ยังปรากฏต่อหน้านี้เอง
เป็นคนละเรื่องกันโดยสิ้นเชิง 

โดย คุณสันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช) 

11 มิ.ย. 2542 

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่