เขียนไว้เมื่อ วัน พฤหัสบดี ที่ 3 สิงหาคม 2543 11:02:26

กระทู้นี้ มีแรงบันดาลใจเพราะอ่านกระทู้ของคุณธีรชัย
ที่คุณธีรชัยเล่าว่า ผมมักจะแนะนำผู้สงสัยและอยากจะถามปัญหา
ให้ย้อนกลับไปดูที่ความสงสัยของตนเอง
แทนที่จะขอฟังคำตอบจากผม
มิหนำซ้ำ ผมยังกล่าวบ่อยๆ ว่า ถึงถามไปจนถึงพรุ่งนี้
ก็ยังไม่หายสงสัยในแนวทางปฏิบัติ
เพราะพอได้คำตอบเรื่องหนึ่ง ก็จะคิด แล้วต้องการคำตอบเรื่องอื่นต่อไปเรื่อยๆ
เนื่องจากคำตอบที่ได้ทั้งหมดนั้น
ไม่ช่วยให้เกิดความเข้าใจในพระพุทธศาสนาอย่างแท้จริงได้เลย

เราเข้าใจพระพุทธศาสนาไม่ได้ ด้วยการอ่านและการฟัง (สุตตมยปัญญา)
และเข้าใจไม่ได้ด้วยการคิดนึกตรึกตรอง (จินตามยปัญญา)
พระพุทธศาสนา เป็นความจริงที่อยู่นอกเหนือประสบการณ์เดิมๆ ของเรา
จึงอยู่นอกขอบเขตที่จะคิดเข้าใจได้เอง
เพราะความคิดย่อมวนเวียนอยู่กับประสบการณ์เก่าๆ เท่านั้น
หรือฟังคนอื่น ก็ไม่ช่วยให้รู้จริงได้
เพราะเราจะตีความคำสอนทั้งปวงนั้น ไปตามประสบการณ์เก่าๆ เช่นกัน
ตรงนี้แหละที่ท่านพระอาจารย์มั่นกล่าวว่า
"ธรรมเมื่อเข้าไปประดิษฐานในใจของปุถุชน ก็กลายเป็นสัทธรรมปฏิรูป"
เพราะถูกเจือปนด้วยความคิดเห็นตามประสบการณ์ดั้งเดิมนั่นเอง

เราจะเข้าใจพระพุทธศาสนาได้ ก็ด้วยการภาวนา
คือการเจริญสติสัมปชัญญะให้ถูกต้องเท่านั้น

การเจริญสติสัมปชัญญะที่ถูกต้องนั้น
จะต้องรู้เท่าทันสภาวธรรมจริงๆ ที่กำลังปรากฏ ด้วยจิตที่เป็นกลาง
ในทางอภิธรรมเขามีศัพท์เฉพาะว่า ให้รู้ปรมัตถ์ ไม่ใช่รู้บัญญัติ
ถ้าจะแปลเป็นภาษาคนธรรมดา ก็หมายความว่า
ให้ รู้สิ่งที่กำลังปรากฏจริงๆ
ไม่ใช่ คิดถึงสิ่งที่กำลังปรากฏ

ผมเองในช่วงหลัง มีเวลาให้หมู่เพื่อนแต่ละท่านไม่มากนัก
เพราะเดือนหนึ่งผมไปศาลาลุงชินได้ครั้งเดียวเฉพาะวันอาทิตย์ที่ 4 ของเดือน
จึงมีเวลาให้บางท่านเพียง 5 - 10 นาทีเท่านั้น
หากผมจะอนุโลมให้แต่ละท่าน ถามคำถามที่ต้องการเสียก่อนจนพอใจ
ก็จะกระทบไปถึงท่านผู้อื่นที่จะไม่มีโอกาสพูดคุยกันเลย

ผมจึงพยายามใช้เวลาที่มีน้อยนั้น ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ในการแนะให้หมู่เพื่อนเจริญสติปัฏฐานให้ได้ในเวลาอันสั้นที่สุด
โดยแนะให้มีสติ รู้สภาวะที่กำลังปรากฏ
และมีสัมปชัญญะ รู้ตัวไม่เผลอ ไม่ว่าจะเผลอไปเลยหรือเผลอเพ่ง
โดยยกสภาวะที่กำลังปรากฏจริงๆ ในใจของแต่ละท่านมาเป็นอุปกรณ์ทางการศึกษา

สภาวธรรมที่เกิดกันมากของผู้แรกเข้าไปศึกษาก็คือ ความสงสัย
เพราะตอนที่พบผมนั้น มักจะพกความสงสัยมาอย่างเต็มเปี่ยม

พวกเราปัญญาชนพอสงสัยสิ่งใด ก็จะคิดหาคำตอบ (จินตามยปัญญา)
หรือถ้าคิดไม่ออก ก็อยากจะถาม เพื่อหาคำตอบ (สุตตมยปัญญา)
ซึ่งก็คือการวนเวียนอยู่กับวิธีการเรียนรู้แบบโบร่ำโบราณที่ฝึกมาตั้งแต่เด็กนั่นเอง
และถ้าคิดออก หรือผมตอบคำถามให้
สิ่งที่เพื่อนจะได้ก็คือ ความจำ ไม่ใช่ ความรู้จริง
แล้วก็ยังคงเจริญสติปัฏฐานไม่เป็นอยู่เหมือนเดิมนั่นเอง

ผมจึงแนะให้รู้เข้าไปที่ สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ
คือรู้เข้าไปตรงความรู้สึกสงสัยนั้นเลย
ตัวความรู้สึกสงสัยนั้นแหละ คือสภาวะที่กำลังปรากฏ อันเป็นปรมัตถ์
ผมไม่ได้แนะนำให้สังเกต เรื่องที่สงสัย อันเป็นบัญญัติ

เมื่อรู้ปรมัตถ์ คือรู้เข้าไปที่ความรู้สึกสงสัยนั้น
จะพบว่า ระดับความสงสัยนั้นไม่คงที่ คือมันแสดงอนิจจังให้ดู
ดูไปสักพักมันก็ดับไป แสดงความทนอยู่ไม่ได้หรือทุกขังให้ดู
และความสงสัยนั้น มันเกิดจากเหตุ หมดเหตุมันก็ดับ ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชา
และมันเป็นเพียงสิ่งที่ถูกรู้อยู่ต่อหน้าต่อตา ไม่ใช่ตัวเราสักหน่อยหนึ่ง
อันนี้มันแสดงถึงอนัตตา ให้ดู

การเห็นความเกิดดับของสภาวธรรม อย่างเป็นปัจจุบันนี้แหละ
คือการเจริญวิปัสสนา
แม้สภาวธรรมอย่างอื่นๆ ก็ให้รู้ไปอย่างเดียวกันนี้
การปฏิบัติ ไม่มีอะไรมากไปกว่า
การรู้ความเกิดดับของสภาวธรรมที่กำลังปรากฏเท่านั้น
แล้วจิตจะก้าวไปสู่ความรู้แจ้งเห็นจริงด้วยตัวของมันเอง

ถ้าเอาแต่สงสัย พอสงสัยแล้วก็อยากจะถาม
เมื่อผมแนะให้ดูความสงสัย หรือความอยากถาม ก็ไม่ยอมดู
จะขอถามเพื่อให้ได้ความรู้เสียก่อน
มิฉะนั้นจะเกิดความอึดอัดคับข้องใจ
(เมื่อเกิดความอึดอัดคับข้องใจ ผมก็แนะให้รู้ความอึดอัดคับข้องใจ
ที่ต้องสอนกันอย่างโหดเหี้ยมไม่ตามใจ ก็เพราะมีเวลาจำกัดครับ
เพราะผมแน่ใจอยู่แล้วว่า ถึงถามอย่างไรก็ไม่รู้จักแนวทางปฏิบัติจริงๆ
เนื่องจากไม่เห็นสภาวะจริงๆ ที่กำลังปรากฏด้วยจิตที่เป็นกลาง)

ถึงตรงนี้ บางท่านจะงงๆ กลับไป
ส่วนมากจะไปซุ่มซ้อม เพื่อกลับมาถามใหม่
เว้นแต่ท่านที่พอสงสัยแล้ว รู้ เข้าไปที่ความสงสัยเลยทีเดียว
แบบนี้จะเข้าใจแนวทางเจริญสติในเวลาอันสั้น
เพราะรู้แล้วว่า สภาวธรรมที่ต้องรู้นั้นเป็นอย่างไร
จะรู้ได้อย่างไร และรู้แล้วเห็นไตรลักษณ์ได้อย่างไร

มาถึงข้อสรุปที่ว่า ดูความสงสัย แล้วจะหายสงสัยได้อย่างไร
ขอเรียนว่า ถ้ารู้สภาวะของความสงสัย อันเป็นความไหวลักษณะหนึ่งของจิต
ก็จะเห็นไตรลักษณ์
แต่อาจจะไม่รู้เห็น คำตอบ ในเรื่องที่อยากรู้

บรรดาคำตอบทั้งหลายนั้น ไม่ค่อยมีประโยชน์อะไรกับการปฏิบัติหรอกครับ
มันมีประโยชน์แค่บรรเทาความอยากรู้ไปได้บ้าง เฉพาะเรื่องนั้น
แล้วก็เพิ่มความภูมิใจ ว่าเรานี้ช่างมีปัญญา มีความรอบรู้มากมาย
แต่ไม่ค่อยจะเห็นหรอกว่า เรากำลังขนขยะเข้าบ้าน กำลังเพิ่มงานของจิต

เราปฏิบัติธรรม ไม่ใช่เพื่อความฉลาดรอบรู้เหนือคนอื่น
แต่เพื่อปลดเปลื้องจิตใจออกจากภาระ อันเป็นกองทุกข์ทั้งปวงต่างหาก
ระหว่างคนที่ฉลาด รอบรู้มาก แต่คอยเพิ่มสิ่งปนเปื้อนให้จิต
กับคนที่รู้จักปลดเปลื้องจิตออกจากทุกข์ (แต่อาจไม่รู้อะไรมากไปกว่า เกิดกับดับ)
ใครจะฉลาดกว่าใคร ก็ไม่แน่เหมือนกันนะครับ

ถ้าจำไม่ผิดตอนนี้กุฎิที่สวนสันติธรรมเต็มแล้วครับ ส่วนวัดที่ใกล้ๆ ก็คือวัดหนองเลงครับ
เคยมีคนทำมาก่อนแล้วคือบวชที่วัดหนองเลง (อยู่ก่อนถึงบ้านโค้งดารา บริเวณตรงทางแยกไปสวนเสือ)
แล้วไปฟังธรรมที่สวนสันติธรรมได้ครับ แต่อาจจะต้องมีคนสนับสนุนเรื่องการเดินทางหน่อย
เพราะก็ยังไกลอยู่ดี ถ้าจะเดินไปเองครับ 

ขออนุโมทนาในการตั้งใจที่จะบวชครับ   

(ต่อ)

ครั้นมัชฌิมยามผ่านพ้นไปแล้ว
คือผ่านตีสองของวันใหม่ 30 ตุลาคมแล้ว
หลวงปู่ได้แสดงธรรมว่าด้วย ลักษณาการแห่งพุทธปรินิพพาน
ด้วยเสียงอันเป็นปกติธรรมดา
ตามปกติในระยะหลังๆ นี้ ท่านมักจะแสดงธรรมเกี่ยวกับเรื่องนี้เสมอ
ในอิริยาบถนอนหงาย ท่านกล่าวว่า
"เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสร้างพระพุทธศาสนา
ให้ก่อเกิดเป็นชีวิตอย่างบริบูรณ์ดังประสงค์แล้ว
จึงได้เสด็จเข้าสู่อนุปาทิเสสนิพพาน
ลำดับแรกก็เจริญฌานดิ่งสนิทเข้าไปจนถึงสัญญาเวทยิตนิโรธ
หมายความว่า เข้าไปลึกสุดอยู่เหนืออรูปฌาน
…………………………
แล้วจึงได้ออกจากจตุตถฌาน
พร้อมกับมาดับจิตขันธ์หรือนามขันธ์สุดท้ายจริงๆ ที่ตรงนี้
พระองค์ไม่ได้เข้าสู่พระนิพพานในฌานสมาบัติอะไรที่ไหน
เมื่อพระองค์ออกจากจตุตถฌานแล้ว
จิตขันธ์หรือนามขันธ์ก็ดับพร้อม ไม่มีอะไรเหลือ
นั่นคือพระองค์ดับเวทนาขันธ์ในภาวะจิตตื่น
หรือวิถีจิตอันเป็นปกติของมนุษย์ ครบพร้อมทั้งสติสัมปชัญญะ
ไม่ถูกภาวะอื่นใดมาครอบงำอำพรางให้หลงใหลใดๆ ทั้งสิ้น
เป็นภาวะแห่งตนเองอย่างบริบูรณ์
ภาวะอันนั้นจะเรียกว่า มหาสุญญตา หรือจักรวาลเดิม
หรือเรียกพระนิพพาน อย่างใดอย่างหนึ่งก็ได้

เราปฏิบัติมา ก็เพื่อถึงภาวะอันนี้"

วจีสังขารหรือวาจาของหลวงปู่สิ้นสุดลงเพียงแค่นี้
หลังจากนั้นซึ่งเป็นเวลาตีสองกว่าแล้ว
ไม่มีวาจาใดๆ ออกมาอีกเลย
หลวงปู่นอนสงบเงียบหายใจเบาๆ และปกติธรรมดาที่สุด
ลมหายใจของหลวงปู่ก็ได้สิ้นสุดลงเมื่อเวลา 04.13 น.
หลวงปู่มิได้หายใจแรงให้เรารู้ว่า เป็นลมหายใจเฮือกสุดท้าย
เป็นลักษณาการมรณภาพที่ไม่ปรากฏร่องรอย
บริสุทธิ์ สงบเย็น อย่างสิ้นเชิง

===================================

ที่จริงประวัติของหลวงปู่ดูลย์ยาวมากครับ
แต่ผมตัดมาเฉพาะตอนที่หลวงปู่เกิดในทางธรรม
และตอนที่ท่านทิ้งทุกอย่างในลักษณาการที่น่าศึกษาอย่างยิ่ง
แทบจะเป็นแบบฉบับในลักษณะเดียวกับพระบรมครูทีเดียว

คือท่านปล่อยวางทุกอย่างทิ้ง ในวันฉลองวันเกิดของท่าน
การมรณภาพ ก็กระทำโดยผ่านการเข้าสมาบัติแล้วออกเป็นระยะๆ
เป็นเหตุให้ผิวพรรณผ่องใส ร่างกายมีกำลังแทบเหมือนปกติ
ท่านมีสติสัมปชัญญะ และแสดงธรรมอยู่จนถึงคำพูดสุดท้าย
และสิ้นไป ด้วยจิตวิญญาณของความเป็นครูอย่างแท้จริง
เป็นครู ถึงขนาดแสดงการตายให้ดู
ว่าการตายตามที่ปรากฏในตำรานั้น เขาตายกันอย่างไร

******************************************

เรื่องราวของหลวงปู่ดูลย์ที่ผมยกมาให้พวกเราอ่านกันนั้น
มีบางส่วนน่าจะอธิบายความเพิ่มเติม เพื่อความชัดเจนยิ่งขึ้นสำหรับคนรุ่นใหม่

เรื่องแรกที่อยากจะเล่าสู่กันฟังก็คือ
เรื่องการฝึกกรรมฐานของหลวงปู่สมัยเริ่มแรกที่วัดคอโค
ที่อาจารย์ของท่านสอนให้จุดเทียน 5 เล่ม แล้วบริกรรมอัญเชิญปีติทั้ง 5
(ใครสนใจเรื่องปีติ 5 ลองค้นคว้าจากพจนานุกรมที่ป๋องทำไว้ในลานธรรมนะครับ)
กรรมฐานชนิดนี้ เดี๋ยวนี้ก็ได้ยินว่ายังมีอยู่
เป็นเรื่องของสมถกรรมฐานล้วนๆ เพราะมุ่งไปสู่สมาธิเท่านั้น

เรื่องการไปเรียนปริยัติธรรมที่เมืองอุบลของหลวงปู่นั้น
เป็นเพราะยุคนั้น เมืองอุบลเป็นแหล่งที่การศึกษาปริยัติธรรมแพร่หลายที่สุด
บุกเบิกการศึกษาโดยพระเถระฝ่ายธรรมยุติ
มีสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (ติสโส อ้วน) เป็นกำลังสำคัญ
เมื่อแรกหลวงปู่ไปเมืองอุบลนั้น ท่านยังเป็นมหานิกาย
แต่ก็ได้รับการยอมรับให้เข้าศึกษาด้วย
และพระเถระฝ่ายธรรมยุติยุคนั้น ไม่ค่อยเห็นด้วยที่หลวงปู่จะบวชเป็นธรรมยุติ
ด้วยเหตุผลที่ว่า ท่านต้องการให้หลวงปู่กลับมาเผยแพร่ปริยัติธรรมที่สุรินทร์
ถ้ามาในฐานะพระธรรมยุติ จะลำบาก เพราะเมืองสุรินทร์ยุคนั้น มีแต่พระมหานิกาย
จุดนี้แสดงให้เห็นความใจกว้างของพระเถระยุคนั้น
ที่อยากให้การเรียนปริยัติธรรมกว้างขวาง โดยไม่สนใจเรื่องนิกาย

หลวงปู่ได้รู้จักกับท่านพระอาจารย์สิงห์ ขันตยาคโม
ซึ่งสมัยนั้น ท่านอาจารย์สิงห์รับราชการเป็นครูสอนเด็กนักเรียนอยู่ที่อุบล
พวกเราบางคนอาจจะงงๆ ว่าท่านเป็นพระ แล้วรับราชการเป็นครูได้อย่างไร
เรื่องนี้ผมได้ถามคุณพ่อของผม ท่านก็บอกว่า สมัยนั้นผู้มีความรู้หายาก
ทางราชการเลยรับพระ ให้ไปเป็นครูสอนเด็กนักเรียน
และการเรียนนั้น เมื่อใดที่เด็กนักเรียนหญิงเติบโตเป็นสาว
จะต้องถูกสั่งให้ออกจากโรงเรียน เพราะสมัยนั้นเขายังถือเรื่องผู้หญิงผู้ชายเข้มงวด
หนุ่มสาวจะไปเรียนปนๆ กันไม่ได้


สำหรับเรื่องการออกปฏิบัติกรรมฐานของหลวงปู่ดูลย์คราวแรกนั้น
เป็นช่วงออกพรรษา และท่านไปกับท่านพระอาจารย์สิงห์
โดยท่านอาจาย์สิงห์ตัดสินใจลาออกจากการเป็นครู
เพราะภายหลังท่านอาจารย์สิงห์ฝึกกรรมฐานจากท่านอาจารย์มั่นแล้ว
เพียงไม่นานต่อมา ท่านเกิดมองเห็นเด็กนักเรียนทั้งชั้นของท่าน เหลือแต่โครงกระดูก
จึงเกิดสลดสังเวชใจ แล้วร่ำลานักเรียน
ออกเดินธุดงค์ร่วมกับหลวงปู่ดูลย์ไปทางท่าคันโท

การปฏิบัติในช่วงแรก หลวงปู่มีนิมิตเป็นพระพุทธรูปในกายของท่านเหมือนกัน
แต่ท่านพิจารณาแล้วปล่อยวางทิ้งเสีย แล้วย้อนมาพิจารณากายของท่านเอง
ตามแนวทางที่หลวงปู่มั่นสอนนั่นเอง คือพอจิตสงบก็ให้พิจารณากาย
จนท่านสามารถจำแนกได้ชัดว่า อันนี้จิต(ผู้รู้) อันนี้กิเลสและอารมณ์ที่ถูกรู้
และเข้าใจถึงจิตที่พ้นจากความปรุงแต่งเป็นครั้งแรก ทั้งที่เริ่มปฏิบัติเพียงไม่นานเลย

เมื่อท่านเข้าใจธรรมในเบื้องต้นแล้ว
ท่านพระอาจารย์มั่นพิจารณาเห็นว่า ท่านเป็นผู้มีอุปนิสัยละเอียดลึกซึ้ง
จึงสอนกรรมฐานที่ละเอีดยให้ว่า
"สัพเพ สังขารา สัพพสัญญา อนัตตา"
ความว่า ความปรุงแต่ทั้งหลาย ความจำได้หมายรู้ทั้งหลาย ไม่ใช่ตัวตน
หลังจากนั้น หลวงปู่ก็ปลีกตัวไปบำเพ็ญทางจิต
ในที่สุดก็ได้รู้แจ้งในธรรมนั้น คือ
ปฏิจจสมุปบาทตลอดสายในแว้บเดียวเท่านั้น
ว่า ความทุกข์ทั้งหลายเกิดจากความคิดปรุง
เมื่อละสังขารได้ ความทุกข์ก็ดับหมดตลอดสาย
ปฏิจจสมุปบาทก็ขาดเพียงเท่านี้เอง

ตรงนี้อยากให้พวกเราสังเกตกันไว้หน่อยนะครับ
ว่าท่านเห็นปฏิจจสมุปบาทในแว้บเดียว
ถ้ายังเห็นปฏิจจสมุปบาททีละขั้น ทีละตอนละก็ ยังเชื่อถือไม่ได้เลย
และปฏิจจสมุปบาทนั้น เป็นเรื่องกลไกของจิตล้วนๆ
สังขารที่เกิดจากอวิชชา คือความปรุงแต่งของจิตล้วนๆ ไม่ใช่สังขารที่เป็นวัตถุภายนอก

หลวงปู่เดินทางไปปฏิบัติที่ถ้ำพระเวสฯ อำเภอนาแก นครพนม
ถ้ำพระเวสฯ นี้เดิมชื่อถ้ำพระเวสสันดร มีถ้ำใหญ่ แต่ปากถ้ำแคบๆ
ชาวบ้านชอบเข้าไปหาสมบัติในถ้ำ เดี๋ยวนี้ทางวัดเลยเอาปูนปิดปากถ้ำเสียแล้ว

หลวงปู่ท่านเคยเล่าให้พระลูกศิษย์ฟังว่า
วันหนึ่งเป็นเวลาเช้า ท่านฉันเสร็จแล้วกำลังนั่งทำกิจบริขารอยู่
ท่านเห็นแมวตัวหนึ่ง กำลังถูกสุนัขฝูงหนึ่ง 5 - 6 ตัวไล่กวดอยู่
แมวหนีขึ้นไปอยู่บนต้นมะละกอ สูงพอสมควร
สุนัขก็ได้แต่เห่า กระโจน ขู่ เป็นเวลานาน
ส่วนแมวเมื่อเห็นว่าตัวเองปลอดภัยแล้ว
ก็เหลียวมองสุนัขเหล่านั้นอย่างยิ้มเยาะ
ว่าสุนัขเอ๋ย เจ้าไม่สามารถทำอะไรข้าได้แล้ว ข้าอยู่ในที่ปลอดภัยแล้ว
ทันใดนั้น ท่านย้อนมาดูจิตของท่าน
ก็เห็นอาการที่จิตยิ้มเยาะกิเลสตัณหา
ที่ไม่อาจครอบงำจิตของท่านให้หลงใหลได้อีกต่อไป
เปรียบเหมือนแมวที่พ้นภัย ดังนี้

ธรรมที่ท่านเข้าใจในครั้งนั้นก็คือ
เมื่อสังขารขันธ์ดับได้แล้ว ความเป็นตัวตนจักมีไม่ได้
เพราะไม่ได้เข้าไปเพื่อปรุงแต่ง
ครั้นเมื่อความปรุงแต่งขาดไป ความทุกข์จะเกิดขึ้นได้อย่างไร

ปัญหาทั้งหลายทั้งปวง มันเกิดมาจากความไม่รู้อริยสัจจ์
จิตจึงปรุงแต่ง แล้วถูกความปรุงแต่งครอบงำ
เมื่อจิตตัดขาดความปรุงแต่งด้วยปัญญาอันชอบ
ความเป็นตัวตนที่จะทุกข์ก็ไม่มีอีกต่อไป
เพราะความเป็นตัวตน เกิดมาจาก
สังขารขันธ์หรือความคิดนึกปรุงแต่ง เข้าไปปรุงแต่งจิต เท่านั้นเอง

เห็นพวกเราตั้งกระทู้เรื่องความเป็น เรากันบ่อยๆ
ก็เลยนำการพิจารณาธรรมส่วนนี้ของหลวงปู่ มาเล่าสู่กันฟังน่ะครับ

*************************************

(มีต่อ)

(ต่อ)

คำสรรเสริญครั้งแรกจากพระอาจารย์มั่น

ครั้นออกพรรษาแล้ว ทุกรูปต่างแยกย้ายกันออกจากที่นั้นเดินธุดงค์ต่อไป
หลวงปู่ดูลย์ไปด้วยกันกับท่านอาจารย์สิงห์
ต่อมาก็แยกทางกับท่านอาจารย์สิงห์ คือไปองค์ละทาง
มีจุดมุ่งหมายอันเดียวกันคือท่านอาจารย์มั่น
เมื่อท่านเดินทางไปถึงหนองหาร จังหวัดสกลนคร ได้ไปพักอยู่ที่เกาะเกด
สถานที่นี้กล่าวกันว่าเป็นที่ขลัง และมีอาถรรพ์มาก
ไม่เคยมีชาวบ้านไหนกล้าเข้าไป แต่ท่านกลับเห็นว่าดี ท่านจะได้อยู่สบาย
เพราะเมื่อคนไม่กล้าเข้าไป ก็ยิ่งเป็นที่สงัดเงียบ

ครั้นอยู่พอสมควรแล้ว ก็ออกเดินทางต่อไปเป็นลำดับ จนกระทั่งบ้านตาลเนิ่ง
มีชาวบ้านบอกว่าเห็นพระธุดงค์อยู่ในป่าใกล้บ้านนี้เอง
ท่านดีใจเป็นอันมากคิดว่าอย่างไรเสียต้องเป็นพระอาจารย์มั่นอย่างแน่นอน
เมื่อไปถึงสถานที่นั้น ก็เห็นท่านอาจารย์สิงห์ ซึ่งเดินทางมาถึงก่อนนานแล้ว
และเห็นองค์อื่นๆ อีกหลายองค์
กำลังนั่งห้อมล้อมท่านพระอาจารย์มั่นอยู่อย่างสงบ
พากันหันหน้ามามองทาน และพูดบอกกันเบาๆ ว่า
"แน่ะ ท่านดูลย์มาแล้ว ท่านดูลย์มาแล้ว"
คาดว่าท่านอาจารย์สิงห์คงเล่าบอกแล้วว่า หลวงปู่ดูลย์ทำจิตเป็นสมาธิได้

เมื่อท่านเห็นท่านพระอาจารย์มั่น ก็เกิดความปลาบปลื้มปีติ
รำพึงในใจว่า "ประสงค์อย่างไรก็สำเร็จอย่างนั้น"
ครั้นได้โอกาสอันควรแล้ว จึงเข้าไปกราบท่านพระอาจารย์มั่น
พระปรมาจารย์ผู้ทรงคุณวิเศษได้ถามถึงการปฏิบัติ
ท่านจึงกราบเรียนถึงผลการปฏิบัติโดยตลอด
แล้วก็สรุปท้ายกราบเรียนท่านพระอาจารย์มั่นให้ทราบว่า
เดี๋ยวนี้กระผมเข้าใจแล้ว กระผมทำความรู้จักกับกิเลสของกระผมได้ดีแล้ว
คือถ้ารวมกันทั้งหมดแล้วแบ่งเป็น 4 ส่วน
ส่วนที่ 1 นั้นกระผมละได้เด็ดขาดแล้ว
ส่วนที่ 2 กระผมละได้ครึ่งหนึ่ง ยังเหลือครึ่งหนึ่ง
ส่วนที่ 3 และส่วนที่ 4 กระผมยังละไม่ได้

ท่านพระอาจารย์มั่นก็กล่าวคำสรรเสริญว่า
เก่งมาก ฉลาดมาก ที่สามารถรู้จักกิเลสของตนเอง
และการปฏิบัติที่ผ่านมา ที่เล่าบอกนั้น ก็เป็นการถูกต้องดีแล้ว
และแล้ว ท่านพระปรมาจารย์ก็ได้แนะนำต่อไปว่า
ให้เอาข้อนี้ไปพิจารณาต่อไปอีก
โดยบอกเป็นภาษาบาลีว่า
"สัพเพ สังขารา สัพพสัญญา อนัตตา"

หลังจากได้รับคำแนะนำจากท่านพระอาจารย์มั่นแล้ว
ท่านก็ได้ปลีกตัวไปบำเพ็ญทางจิต พร้อมทั้งพิจารณาคติธรรมที่ได้มา
ในที่สุดก็ได้รู้แจ้งในธรรมนั้น คือปฏิจจสมุปบาทตลอดสายในแว้บเดียวเท่านั้น
ว่า สังขารทั้งหลายเกิดจากความคิดปรุง
เมื่อละสังขารได้ ความทุกข์ก็ดับหมดตลอดสาย
ปฃกิจจสมุปบาทก็ขาดเพียงเท่านี้เอง

**************************************
(ความย่อ)
หลังจากนั้นท่านก็แยกย้ายจากท่านพระอาจารย์มั่นออกธุดงค์ไปตามที่ต่างๆ
ท่านได้ศิษย์สำคัญอีกหลายองค์ ที่ต่อมากลายเป็นครูบาอาจารย์ผู้ใหญ่
เช่นหลวงปู่อ่อน ญาณสิริ หลวงปู่ฝั้น อาจาโร
โดยเฉพาะหลวงปู่ฝั้น และพระเณรบ้านม่วงไข่
ได้ทิ้งวัดติดตามท่านออกธุดงค์ไปด้วย

**************************************

อริยสัจจ์แห่งชีวิต

ย้อนกลับมาถึงการเดินธุดงค์ของหลวงปู่ดูลย์ต่อไป
การออกธุดงค์คราวนี้มีท่านอาจารย์ฝั้นและพระเณรวัดม่วงไข่ติดตามไปทั้งหมด
ท่านเดินทางไปตามลำดับ พักอยู่แห่งละ 5 วันบ้าง 7 วันบ้าง
แล้วก็ไปพักอยู่ที่ถ้ำพระเวสฯ อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม
ตลอดหน้าแล้งนั้น ต่างองค์ต่างก็ปรารภความเพียรอย่างจริงจัง
และได้รับผลการปฏิบัติทุกรู้
สำหรับหลวงปู่นั้น ท่านเล่าว่าได้ตริตรองพิจารณาตามหัวข้อกัมมัฏฐานว่า
"สัพเพ สังขารา สัพพสัญญา อนัตตา" ที่ท่านปรมาจารย์ให้มา
ในเวลาต่อมาก็เกิดความสว่างไสวในใจชัดว่า

เมื่อสังขารขันธ์ดับได้แล้ว ความเป็นตัวตนจักมีไม่ได้
เพราะไม่ได้เข้าไปเพื่อปรุงแต่ง
ครั้นเมื่อความปรุงแต่งขาดไป ความทุกข์จะเกิดขึ้นได้อย่างไร
และจับใจความอริยสัจจ์แห่งจิตได้ว่า
1. จิตที่ส่งออกนอก เพื่อรับสนองอารมณ์ทั้งสิ้นเป็นสมุทัย
2. ผลอันเกิดจากจิตส่งออกนอกแล้วหวั่นไหว เป็นทุกข์
3. จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง เป็นมรรค
4. ผลอันเกิดจากจิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง เป็นนิโรธ

แล้วท่านเล่าว่า เมื่อทำความเข้าใจในอริยสัจจ์ทั้ง 4 ได้ดังนี้แล้ว
ก็ได้พิจารณาทำความเข้าใจในปฏิจจสมุปบาทได้ตลอดทั้งสาย
(ข้อธรรมของท่านตอนนี้ ผู้เขียน<พระครูนันท์>จนด้วยเกล้า
ไม่อาจเขียนตามท่านได้ถูกต้อง เพราะเป็นการเฉพาะตัวของท่าน)

คำสรรเสริญครั้งที่ 2 และรางวัลเกียรติยศจากพระอาจารย์มั่น

ครั้นอยู่ที่ถ้ำพระเวสฯ ได้พอสมควรแล้ว
ก็พากันยกขบวนจาริกไปเสาะหาพระอาจารย์มั่น
จนกระทั่งพบที่วัดป่าโนนสูง
หลวงปู่ดูลย์จึงกราบเรียนท่านปรมาจารย์
ถึงผลการปฏิบัติธรรมของท่านตามที่ปรากฏอย่างไร
ท่านพระอาจารย์มั่น ก็กล่าวรับรองและยกย่องสรรเสริญให้ปรากฏ
ณ ท่ามกลางชุนนุมสานุศิษย์ทั้งหลายว่า
"ถูกต้องดีแล้ว เอาตัวรอดได้แล้ว
นับว่าไม่ถอยหลังอีกแล้ว ขอให้ดำเนินตามปฏิปทานี้ต่อไป"

หลังจากนั้นหลวงปู่ดูลย์ได้นำอาจารย์ฝั้น
และคณะภิกษุสามเณรวัดม่วงไข่ ที่ติดตามมา
ถวายตัวต่อท่านอาจารย์มั่น
ท่านปรมาจารย์ก็ได้กล่าวยกย่องสรรเสริญ กระทำให้ปรากฏต่อศิษย์ทั้งหลายว่า
"ท่านดูลย์นี้ เป็นผู้ที่มีความสามารถเป็นอย่างยิ่ง
สามารถมีสานุศิษย์และผู้ติดตามประพฤติปฏิบัติธรรมเป็นจำนวนมาก"

ในระหว่างที่พักอยู่กับท่านพระอาจารย์มั่นเป็นเวลานานนั้น
ท่านพระอาจารย์มั่นผู้ทรงคุณธรรมยิ่งใหญ่
ได้กรุณาตัดเย็บไตรจีวรด้วยมือตน
แล้วช่วยกันเย็บช่วยกันย้อมด้วยมือมอบให้หลวงปู่ดูลย์ 1 ไตร
ท่านจึงถือว่านี่คือผล หรือรางวัลแห่งการปฏิบัติดี
ที่ครูบาอาจารย์มอบให้เป็นกรณีพิเศษด้วยเมตตาธรรม

*************************************

(ความย่อ)
ครั้นออกพรรษาท่านก็ออกธุดงค์ต่อไปที่ถ้ำผาบิ้ง จังหวัดเลย

*************************************

สนทนาธรรมกับพระปรมาจารย์

ท่านพักอยู่ที่ถ้ำผาบิ้ง เสวยสุขเกิดแต่วิเวกได้ 1 เดือน
ก็เดินทางไปที่บ้านผือ เขตจังหวัดอุดรธานี และต่อไปที่อำเภอผาภูมิ
ได้พบกับพระอาจารย์มั่นที่อำเภอผาภูมินี้อีกครั้งหนึ่ง

การพบกับท่านปรมาจารย์คราวนี้
ไม่ปรากฏว่า มีการกราบเรียนผลการปฏิบัติ
หรือมีการแนะนำแนวทางปฏิบัติต่อไปอันใดอีก
หากมีแต่การสนทนาธรรม หรือกระทำธรรมสากัจฉาในเรื่องจิตล้วน
อันยังให้เกิดความอาจหาญร่าเริงในธรรมปฏิบัติแต่อย่างเดียวเป็นเวลานานๆ

จบประวัติการศึกษาปฏิบัติธรรมกับพระอาจารย์มั่น

*************************************
(มีต่อ)

เขียนไว้เมื่อ วัน พฤหัสบดี ที่ 16 มีนาคม 2543 10:34:55

เราเพิ่งคุยกันเมื่อไม่นานมานี้เองว่า
นักปฏิบัติคุยกันคนละภาษา ก็สามารถสื่อความเข้าใจกันได้
เพราะต่างก็นำเอาสภาวะภายในที่พบเห็นจริงๆ มาคุยกัน
 
ผมเองก็ชอบที่จะสนทนากับนักปฏิบัติด้วยกัน เพราะคุยกันรู้เรื่องดี
อย่างเช่น เราพูดกันถึงเรื่องความมีสติและสัมปชัญญะ
เราก็นึกออกถึงภาวะที่ "ไม่ฝัน ทั้งที่ลืมตาตื่น"
ในขณะที่ผู้ที่ไม่ใช่นักปฏิบัติที่แท้จริงจะเถียงคอเป็นเอ็นว่า
เขามีสติสัมปชัญญะ เขารู้ตัว เขาตื่น จะว่าเขาหลับฝันได้อย่างไร

หรือเมื่อเราพูดกันถึงเรื่องว่า "เรามีสติรู้กิเลสที่กำลังปรากฏ"
นักปฏิบัติจะไม่สงสัยเลยว่า มันเป็นไปได้อย่างไร
ในเมื่อตำราระบุไว้ว่า สติเกิดกับกุศลจิตเท่านั้น
แล้วจะไปรู้อกุศลที่กำลังปรากฏได้อย่างไร

ความจริงตำราเองก็ไม่ผิด เพราะเมื่อใดจิตมีสติสัมปชัญญะ จิตก็เป็นกุศลจิต
เพียงแต่นักปฏิบัติไปพบว่า จิตที่เป็นกุศลนั้น
สามารถไปรู้อารมณ์ที่เป็นอกุศลได้
ทำนองเดียวกับจิตในตติยฌาน ที่เป็นอุเบกขา
แต่มีสติไประลึกรู้อารมณ์ ที่เป็นสุขเวทนาได้
ทั้งที่อุเบกขา กับสุขเวทนา ไม่น่าจะเกิดพร้อมกันได้เลย

ที่เราไม่สงสัยก็เพราะเราพบว่า จิตกับอารมณ์เป็นคนละส่วนกัน
แต่บางครั้ง อารมณ์ก็เข้าครอบงำจิต
บางครั้ง จิตกับอารมณ์จะต่างคนต่างอยู่
เช่นเมื่อเกิดความโกรธขึ้น บางครั้งจิตถูกความโกรธครอบงำ
จิตก็ดิ้นเร่าๆ ไปด้วยอำนาจของความโกรธ เป็นอกุศลจิต
แต่บางครั้งจิตมีสติ สัมปชัญญะ
จิตต่างคนต่างอยู่กับความโกรธ เหมือนดอกบัวที่อยู่กับน้ำ แต่ไม่ติดน้ำ

เมื่อนักปฏิบัติอ่านมหาสติปัฏฐานสูตร
ที่ท่านสอนว่า "จิตมีราคะก็รู้ ไม่มีราคะก็รู้
มีโทสะก็รู้ ไม่มีโทสะก็รู้ มีโมหะก็รู้ ไม่มีโมหะก็รู้"
อ่านแล้วจะไม่สะดุดเลยว่า
ในขณะที่มีกิเลสนั้น ยังมีสติระลึกรู้เข้าไปได้อย่างไร

มีหลายสิ่งหลายอย่างที่เราพบเห็นจากการปฏิบัติ
และลงกันได้อย่างลงตัวกับคำสอนดั้งเดิมทางพระพุทธศาสนา
แต่สิ่งเหล่านี้ หากพูดแพร่หลายไปในวงกว้าง
ก็จะเกิดความขัดแย้งอย่างไม่จบสิ้นกับผู้ศึกษาตำราชั้นหลัง
ซึ่งเป็นเรื่องเสียเวลามากเหลือเกิน ที่จะต้องกางตำราเถียงกัน

ไม่เหมือนการคุยกันในหมู่นักปฏิบัติ ที่พูดกันด้วยหัวใจ
บางทีไม่ทันต้องอ้าปาก ก็เข้าใจกันทะลุปรุโปร่งไปแล้ว

*************************************

เรื่องการกำหนดจิตผิดก็ไม่มีอะไรมากหรอกครับ
ส่วนมากก็เรื่องเผลอ กับเรื่องเพ่ง โดยไม่รู้ทันนี่เอง
จิตจึงไม่สามารถจะรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ด้วยความเป็นกลาง หรือสักแต่รู้ได้

นักปฏิบัติอย่าไปกังวลสนใจว่า เราจะเดินอย่างไรให้ถูกตรงทุกองศา
ถ้าคิดจะเดินให้ถูก ก็จะผิดทันที เพราะจะเกิดการเสแสร้งแกล้งปฏิบัติขึ้นมา
เช่นการกดข่มจิตใจ การเพ่งจ้อง ฯลฯ
ที่เหมาะที่ควร เอาแค่ว่า อย่าให้ผิด ด้วยการเผลอและการเพ่ง
เมื่อไม่ผิดแล้ว ก็ไม่ต้องไปคิดเรื่องถูก มันจึงจะถูกได้จริง
ถ้ายังคิด ยังทำเรื่องถูก ยังไงก็ไม่ถูกครับ

ดังนั้นเวลาปฏิบัติอย่าไปกังวลใจใดๆ
ให้รู้เท่าทันกายใจของตนไปตามธรรมชาติธรรมดา
ยิ่งเป็นธรรมชาติธรรมดามากเท่าไร ก็ยิ่งดีเท่านั้น
เพราะความจริงแล้ว ธรรมะก็คือเรื่องธรรมดานี่เอง
กิเลสต่างหาก ที่ทำให้การปฏิบัติธรรมกลายเป็นสิ่งยุ่งยากไปหมด

เมื่อวันเสาร์ก่อนผมไปที่วัดป่าเชิงเลน เพื่อกราบเยี่ยมครูบาติ๊ก
ไปเจอผู้หญิงคนหนึ่ง อายุมากกว่าผม เธอเข้ามาถามธรรมะ
เมื่อผมอธิบายถึงสภาวะ "รู้" จนเธอเข้าใจและเห็นตามได้แล้ว
เธอก็อุทานออกมาว่า "ธรรมะเป็นเรื่องธรรมดาจริงๆ
แต่เธอเสียเวลาปฏิบัติ ทำโน่นทำนี่อยู่หลายสิบปี
เพราะไม่มีใครบอกให้เธอลืมตาตื่นต่อธรรมะที่เต็มบริบูรณ์อยู่ต่อหน้าแล้ว"

ดังนั้น จิตมีกิเลส ก็รู้ว่ามีกิเลส
จิตมีกุศล ก็รู้ว่ามีกุศล
จิตตั้งมั่น ก็รู้ว่าตั้งมั่น
จิตไม่ตั้งมั่นเพราะทะยานไปตามแรงผลักของตัณหา ก็รู้ทันมัน
ทำไปเถอะครับ ถ้ารู้ทันจริงๆ แล้ว ไม่ต้องไปคิดเรื่องผิดถูกอะไรหรอก
เพราะบรรดาความผิดทั้งหลายนั้น
มันมาจากความไม่รู้ทันมารยากิเลสที่มาหลอกจิตใจ
จึงไม่เห็นทุกอย่างตามความเป็นจริง
เท่านั้นเอง

(ต่อ)


ขอบคุณอาจารย์000000 นะครับ ที่ให้ความคิดเห็นเพิ่มเติม
และดีใจกับอาจารย์ด้วยครับ ที่ลูกสาวก็ปฏิบัติตามคุณพ่อ
นับเป็นครอบครัวตัวอย่างที่ดีทีเดียว

ผมเที่ยวศึกษาการปฏิบัติของสำนักต่างๆ หลายสำนักมากครับ
พบว่าแนวทางของแต่ละสำนักจะเหลื่อมกันอยู่เสมอ
แม้แต่สำนักที่มีรากฐานอภิธรรมจากท่านอาจารย์แนบด้วยกัน
พอลงมือปฏิบัติจริงก็ยังเหลื่อมกัน

ผู้ปฏิบัติในทุกๆ สำนัก กระทั่งในสายพระป่าที่ผมเติบโตมา
ส่วนมากจะทำแค่สมถะกันแทบทั้งนั้น
กระท่ังผู้ที่บอกว่ากำลังเจริญวิปัสสนาจำแนกรูปนามอยู่
เอาเข้าจริง ก็เป็นการทำสมถะ แต่นึกว่ากำลังเจริญวิปัสสนา
ทั้งนี้เพราะไม่ได้ เตรียมความพร้อมของจิต ให้ดีเสียก่อนที่จะทำวิปัสสนา
สิ่งที่ทำจึงพลิกจากวิปัสสนาไปเป็นสมถะอยู่เสมอ

จิตที่พร้อมจะดำเนินวิปัสสนาได้นั้น
ต้องมีคุณสมบัติตามที่พระพุทธเจ้าทรงสอนไว้
ปรากฏในบทอุทเทสของมหาสติปัฏฐาน
คือท่านให้มี กายในกาย หรือเวทนาในเวทนา
หรือจิตในจิต หรือธรรมในธรรม เป็น วิหารธรรม
คือเป็นเครื่องรู้ เครื่องอยู่ ไม่ใช่เครื่องจองจำผูกมัดให้จิตสงบนิ่ง

ท่านให้มี อาตาปี คือความเพียรแผดเผากิเลส
มีความอดทนอดกลั้นที่จะปฏิบัติให้ต่อเนื่อง
และไม่ใช่ปฏิบัติเพราะกิเลสตัณหาจูงให้ปฏิบัติ
ด้วยความอยากรู้ อยากเห็น อยากเป็น อยากได้

ท่านให้มี สัมปชัญญะ หรือความรู้ตัว
ซึ่งตรงนี้ต้องเป็นความรู้ตัวที่ไม่ถูกโมหะหรือความหลงครอบงำจิต
ที่เรียกว่า อสัมโมหสัมปชัญญะ
ความรู้ตัวนี้แหละครับ ที่มียากที่สุด
ส่วนมากจิตของผู้ปฏิบัติจะมีโมหะแทรกอยู่เสมอ
ไม่รู้ตัว ทั้งที่คิดว่ากำลังรู้ตัว
ฝัน ทั้งที่กำลังตื่น
[size=12pt]
ท่ามให้มี สติ คือความระลึกรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง

ท่านให้ นำความยินดียินร้ายในโลกออกเสีย
คือรู้อารมณ์ทั้งปวงด้วยจิตที่เป็นกลางจริงๆ

สรุปแล้ว จิตที่พร้อมจะเจริญวิปัสสนานั้น
ต้องเป็นจิตที่รู้จัก รู้อารมณ์ อย่างเป็น "เครื่องอยู่ของจิต"
คือไม่เพ่งจ้องอารมณ์เพื่อ บังคับให้จิตนิ่ง หรือให้อารมณ์ดับไป หรือให้รู้ชัดกว่าปกติธรรมดา
ไม่เผลอหลุดไปในความฟุ้งซ่าน ไม่รู้อารมณ์ที่กำลังปรากฏเฉพาะหน้า
จิตต้อง "ไม่ถูกกิเลสครอบงำ"
มี "ความรู้ตัว" ไม่หลง ไม่เผลอ
มี "สติ" ว่องไวรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ
ด้วย "ความเป็นกลาง" ปราศจากความยินดียินร้าย

จิตที่จะมีคุณภาพเช่นนี้ได้นั้น คือจิตที่มี สัมมาสมาธิ เป็นกำลังสนับสนุน
ตรงจุดนี้อาจารย์กับผมมีความเห็นเหลื่อมกันบ้างนิดหน่อยครับ
ตรงที่อาจารย์ห่วงว่าพวกเราเน้นการฝึกสมาธิมากเกินไป
น่าจะใช้ขณิกสมาธิระลึกรู้รูปนามไปเลย
ในขณะที่ผมเห็นว่า จิตที่ไม่มีกำลังเพียงเท่านั้น
มักจะหลงตามอารมณ์ มากกว่าจะสักแต่ว่ารู้อารมณ์
ทั้งพระพุทธเจ้าท่านก็ทรงแสดงสัมมาสมาธิด้วยฌาน 4
ในพระอภิธัมมัตถสังคหะ ก็ระบุชัดว่าจิตวิสุทธิ์คืออุปจาระและอัปปนาสมาธิ
แสดงว่าสมาธิที่แนบแน่นกว่าขณิกสมาธิเป็นสิ่งสำคัญ ท่านจึงแสดงไว้เช่นนั้น

เมื่อจิตมีกำลังตั้งมั่น สักว่ารู้อารมณ์ได้แล้ว
คราวนี้ไม่ว่าอารมณ์อันใดปรากฏกับจิต
จิตจึงสักว่ารู้ว่าเห็นได้จริงๆ และเห็นชัดว่าขันธ์ 5 ไม่ใช่เรา เราไม่ใช่ขันธ์ 5
โดยที่ไม่ต้องมีความคิดแทรกปนเข้าไปเลย
แต่เป็นการประจักษ์ชัดต่อหน้าต่อตานั่นเอง

สำหรับผมเองเดี๋ยวนี้ก็ไม่นิยมการเข้าฌานหรอกครับ อย่างมากก็เข้าพักเพียงสั้นๆ
เพราะสามารถใช้ปัญญาสนับสนุนสมาธิได้
คือสามารถแยกอารมณ์อันเป็นข้าศึกของสมาธิออกได้
จิตก็เป็นสมาธิคือตั้งมั่น รู้ อยู่เป็นอัตโนมัติ
เรียกว่าใช้ ปัญญาอบรมสมาธิ
ส่วนมากจึงเจริญสติสัมปชัญญะในชีวิตธรรมดาเหมือนกับที่อาจารย์กล่าวนั่นเอง

แต่ผมก็เห็นชัดเจนว่า ผู้ปฏิบัติส่วนมาก จิตไม่มีความรู้ตัวจริง
ยังหลงอยู่ทั้งที่คิดว่ารู้ตัว ยังฝันอยู่ทั้งที่ลืมตา
เวลาน้องๆ หลานๆ มาขอคำปรึกษา ก็จะแนะให้เขารู้จัก รู้ตัว เท่านั้นเอง
บางคนก็แนะให้ทำสมาธิก่อน แต่ส่วนมากจะแนะวิธีทำจิตให้เป็นสมาธิโดยใช้กำลังปัญญา
เพราะคนเมืองนั้นถ้าไม่มีอุปนิสัยมาก่อน ยากจะเริ่มด้วยแนวทางเจโตวิมุติได้
ทั้งนี้ เพื่อเขาจะสามารถไปปฏิบัติจริงในชีวิตประจำวันได้
ซึ่งก็จะสอดคล้องกับข้อคิดเห็นของอาจารย์นั่นเองครับ

(มีต่อ)
[/size]

(ต่อ)


ขอบพระคุณทุกท่านครับ ที่มองผมด้วยความเมตตาเจตนาจริงๆ ต้องการบอกน้องๆ รุ่นใหม่ๆ เท่านั้นว่า
การปฏิเสธสิ่งที่ประสบการณ์ของเรายังเข้าไม่ถึงนั้น น่าจะไม่ถูกต้องทั้งหมดแต่น่าจะแขวนเรื่องนั้นไว้ก่อน
เรื่องพระธาตุจริงๆ ไม่เกี่ยวกับเรื่องมรรคผลนิพพาน  แต่เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เราเห็นว่า
พลังงานบางอย่างมีอยู่แล้ว ผมก็ไม่ได้มุ่งหวังจะใช้เรื่องนี้พิสูจน์เรื่องชาตินี้ชาติหน้า
สิ่งสำคัญที่สุดคือการปฏิบัติธรรมเพื่อพ้นทุกข์ในปัจจุบันแต่ก็ไม่อยากให้ดูถูกภูมิปัญญาของท่านที่สืบทอด
พระไตรปิฎกจนมาถึงมือรุ่นของเรา

ถ้าเราใช้วิธีอ้ำอึ้ง หลีกเลี่ยงการตอบเสียทุกคน นานไปคนก็จะยิ่งคลางแคลงมากขึ้นทุกทีราวกับว่าภูมิรู้เหล่านั้น ไม่มีจริงเอาเสียเลย
ความจริงอย่าว่าแต่เรื่องพระธาตุเลย แม้แต่เรื่องอภิญญาก็ยังมีอยู่ ไม่ใช่ไม่มี ที่ดาษดื่นมากก็เช่นเรื่องเจโตปริยญาณและอนาคตังสญาณ
ที่ถึงขั้นลอยตัวได้ก็มี องค์หนึ่งที่ผมรู้จักเวลาท่านเข้าสุญญตสมาบัตินั้น บางครั้งร่างกายหายไปเลย ที่เล่านี้ไม่ต้องการให้เชื่อ
เพราะถ้าเชื่อโดยไม่ได้พิสูจน์ก็คือไม่ฉลาด และไม่ใช่ทางของมรรคผลนิพพานด้วย แค่จะบอกว่า สิ่งที่ประสบการณ์เราเข้าไม่ถึงน่ะ
แขวนไว้ก่อนดีกว่า อย่าด่วนตำหนิว่าพระไตรปิฎกเป็นนิทานหลอกเด็กอย่างแน่นอน

****************************************************

เรื่องกายทิพย์จริงๆ ไม่มีหรอกครับ เพียงแต่จิตเมื่อต้องการสื่อสารกับผู้อื่น หรือแสดงตัวเองออกมา มันสามารถสร้างรูปขึ้นมาได้
ไม่ใช่ว่าพอตาย กายทิพย์ออกจากร่างไปเกิดใหม่นะครับ ส่วนเรื่องระลึกชาตินั้น จริงๆ แล้วจิตมีคุณสมบัติที่จะเก็บความจำ (สัญญา)
บางส่วนไว้ได้ เมื่อจิตสงบในระดับหนึ่งที่ไม่ลึกเกินไป จนถึงระดับฌานแล้ว ถ้าจิตนั้นมีความสนใจใคร่รู้ มันจะขุดคุ้ยเข้าไปที่ฐานข้อมูล
ผมไม่ทราบว่าตรงนั้นภาษาปริยัติจริงๆ เรียกว่าอะไรแต่พวกนักปฏิบัติมักเรียกว่า ภวังค์ พระอริยบุคคลบางรูป จะระลึกได้มาก
แต่คนทั่วไป บางคนพอจะระลึกได้บ้าง แต่จะจำได้เฉพาะเรื่องที่รุนแรงมากๆ เช่นเรื่องที่เคยเป็นใหญ่เป็นโต หรือเคยตกต่ำถูกไล่ฆ่า เป็นต้น

************************************************************************************
ผมว่าจะไม่พูดเรื่องนี้อีกแล้ว เพราะไม่ใช่ทางพ้นทุกข์ แต่เมื่อท่านถามก็จำต้องเล่าให้ทราบครับ
ผมก็สวดมนต์ไหว้พระนั่งสมาธิธรรมดาแหละครับ ไม่มีพิเศษอะไรเลย ที่จริงแล้วพลังงานที่เปลี่ยนกระดูกนั้น
เป็นของท่านเจ้าของครับ ผมเคยสังเกตว่า กระดูกของพระที่มีศีลธรรมมักจะดูหมดจด
แม้จะไม่ถึงขั้นเป็นพระธาตุก็ตามซึ่งอาจจะเป็นได้ 2 ทางคือ ทางแรกพลังงานของจิตที่บริสุทธิ์ได้ฟอกธาตุให้ขาว
ขึ้นเพราะเวลาจิตสงบ หรือถ้าจิตรู้ตัวจริงๆ จะมีแสงสว่างออกมามากมันอาจฟอกร่างกายได้

อีกทางหนึ่งอาจเป็นเรื่องทางวัตถุ คือคนที่จิตเบิกบานปล่อยวางนั้น ร่างกายมีความสงบสบาย กระดูกเลยสะอาดส่วนคนอารมณ์ร้าย กิเลสหนา
ร่างกายอาจปล่อยสารพิษออกมาก็ได้กระดูกจึงไม่สะอาด (เช่นคนร้องไห้เพราะทุกข์โศก มักจะตาบวมแดง เพราะมีสารพิษแต่คนที่น้ำตาไหลเพราะผงเข้าตา
ถ้าไม่ขยี้ก็ไม่บวม เคยอ่านหนังสือของหมอเขาว่าพออารมณ์ร้าย ก็มีสารพิษขึ้นในกาย) ผมว่าพวกเราบุญทุกคนแหละครับที่ได้เจอพุทธศาสนา
แล้วสนใจศึกษากันจะเป็นปริยัติหรือปฏิบัติ ก็เป็นประโยชน์ต่อตัวเราและต่อศาสนาทั้งนั้นแล้วก็บุญที่ได้มาเจอญาติพี่น้องที่สนใจธรรมในกลุ่มห้องสมุดนี้ด้วย

*********************************************************************************

ผมดีใจที่น้องๆ จะสนใจพิสูจน์พุทธศาสนาให้กระจ่างไปเลยเพราะผมทราบว่า ธรรมชาติของปัญญาชนรุ่นใหม่นั้นต้องการ
ความชัดเจนอย่างถึงที่สุด  การที่สงสัยว่าพระไตรปิฎกเป็นนิทานหลอกเด็ก หรือสงสัยว่ากฏแห่งกรรมและการเวียนว่ายตายเกิด
เป็นแค่เครื่องมือทางจริยธรรมหรือสงสัยว่าอภิญญาต่างๆ เป็นแค่การเพิ่มสีสันในพระไตรปิฎกแล้วอาจพาลไปสงสัยพระปัญญาตรัสรู้เข้า
ในที่สุดมันก็น่าสงสัยจริงๆ ครับ เมื่อก่อนผมก็สงสัยเหมือนน้องๆ นั่นแหละแล้วก็ลงมือปฏิบัติธรรมเอาเป็นเอาตายเพื่อพิสูจน์ความจริง
จนกล้าสรุปว่า พระธรรมคำสอนของท่านถูกต้องแท้จริง อริยสัจจ์นั้น เป็นธรรมที่ไม่มีสิ่งต่อต้าน แม้แต่สิ่งลึกลับ จริงๆ ไม่ได้ลึกลับเลย
แค่คนทั่งไปยังเข้าใจไม่ถึงเท่านั้นเหมือนที่เจ้าคุณประยุติ กล่าวไว้เปี๊ยบเลย

มีวิธีปฏิบัติอย่างหนึ่งที่ทำได้ไม่ยากนักเป็นไปเพื่อมรรคผลนิพพานด้วยมีของแถมให้เข้าใจเรื่องภพภูมิ กฎแห่งกรรมและอภิญญาด้วย
ที่สำคัญไม่ต้องเข้าสมาธิลึกถึงขั้นฌานด้วยนั่นคือ "จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน"หากแต่ละคนพากเพียร "ดูจิต" ตนเองเรื่อยไป
จนอ่านจิตตนเองออกแล้ว ก็จะอ่านจิตคนอื่นออกด้วยเช่นรู้ว่าจิตของตนมีราคะ โทสะ โมหะ หรือไม่มีรู้ว่าจิตสงบ หรือฟุ้งซ่าน
และรู้อารมณ์ทั้งปวงที่กำลังปรากฏต่อมาเราแผ่ความรู้สึกให้กว้างขึ้น เราก็จะรู้อารมณ์จิตของคนอื่นได้ด้วยไม่ยากเลยครับ
และเมื่อรู้จิตคนอื่นที่เป็นๆ ได้แล้วการจะระลึกรู้จิตคนที่ตายไปแล้ว ก็ไม่ยากเพราะคนเป็นกับคนตายมีขันธ์ 5
เหมือนกันแม้รู้จะไม่มีธาตุ 4 ให้เราเห็นได้ด้วยตาและเราไม่มีทิพยจักษุที่จะดูรูปละเอียดแต่ในส่วนของนามธรรมนั้น เป็น
อันเดียวกันเลยเราสามารถรู้ได้ไม่ยากถ้าตายแล้วสูญ เขาย่อมไม่มีนามธรรมนั้นเหลืออยู่
แต่เมื่อดูจิตตนเองเป็นแล้ว อย่าเอาแต่รู้ภายนอกนะครับงานใหญ่คืองานปลดเปลี้องจิตตนเองออกจากทุกข์

*********************************************************************************

ผมเห็นว่าสิ่งที่ผมเขียนไว้ยังไม่สมบูรณ์อีกส่วนหนึ่งคือเมื่อเฝ้าเจริญสติรู้จิตตนเองเรื่อยๆ ไปนั้น
อันนั้นดีที่สุดเพราะตรงทางพุทธศาสนา แต่ถ้าจิตเกิดส่งออกรู้ภายนอก บางครั้งอาจเห็น
สิ่งที่น่ากลัวต้องมีหลักให้ดีครับ คือถ้าไม่อยากเห็นมันก็ย้อนกลับมาดูจิตตนเองหาก
มันเป็นภาพหลอนที่จิตสร้างขึ้น พอย้อนออกไปดูใหม่มันจะหายไปแล้วหากไม่หายไป
ถ้ากลัวก็กลับเข้ารู้ตัวไว้ ไม่มีอันตรายหรือถ้าจะใจดีแผ่เมตตาก็ได้ สิ่งสำคัญที่สุดอยู่ที่
การเจริญสติสัมปชัญญะเฝ้ารู้จิตตนเองเรื่อยๆ ไปครับเพียงแต่มีผลพลอยได้ในการพิสูจน์ถึง
สิ่งอื่นด้วย(เฉพาะคนช่างสงสัย)คงจบกระทู้นี้ได้แล้วล่ะครับเพราะสิ่งที่อยากบอกก็บอกน้องๆ
ไปหมดแล้วนับตั้งแต่

(1) อย่าเชื่อหรือปฏิเสธสิ่งที่ยังพิสูจน์ด้วยตนเองไม่ได้
(2) การเจริญสติปัฏฐานเพื่อความพ้นทุกข์ ในส่วนที่ง่ายต่อการพลิกแพลงมาพิสูจน์สิ่งที่เราลังเลสงสัยอยู่

ขอบคุณครับ