คำสอนฮวงโป แปลโดยพุทธทาสภิกขุ
ภาคหนึ่ง บันทึกชึนเชา
๑
ท่านครูบาได้กล่าวกับข้าพเจ้าว่า :
พระพุทธเจ้าทั้งปวง และสัตว์โลกทั้งสิ้น ไม่ได้เป็นอะไรเลยนอกจากเป็นเพียง จิตหนึ่ง (One mind) นอกจากจิตหนึ่ง นี้แล้ว มิได้มีอะไรตั้งอยู่เลย.
จิตหนึ่ง ซึ่งเป็นสิ่งที่ปราศจากการตั้งต้นนี้ เป็นสิ่งที่ไม่ได้เกิดขึ้น และไม่อาจถูกทำลายไปได้เลย. มันไม่ใช่เป็นของมีสีเขียวหรือสีเหลืองและไม่มีทั้งรูป ไม่มีทั้งการปรากฏ. มันไม่ถูกนับรวมอยู่ในบรรดาสิ่งทั้งที่มีการตั้งอยู่. มันไม่อาจจะถูกลงความเห็นว่า เป็นของใหม่หรือของเก่า. มันไม่ไช่ของยาว ของสั้น ของใหญ่ ของเล็ก. ทั้งนี้เพราะมันอยู่เหนือขอบเขต เหนือการวัด เหนือการตั้งชื่อ เหนือการทิ้งร่องรอยไว้ และเหนือการเปรียบเทียบทั้งหมดทั้งสิ้น.
จิตหนึ่ง นี้ เป็นสิ่งที่เธอเห็นตำตาเธออยู่แท้ๆ แต่จงลองไปใช้เหตุผล (ว่ามันเป็นอะไร เป็นต้น) กับมันเข้าดูซิ, เธอจักหล่นไปสู่ความผิดพลาดทันที สิ่งนี้เป็นเหมือนกับความว่างอันปราศจากขอบเขตทุกๆด้าน ซึ่งไม่อาจหยั่งหรือวัดได้.
จิตหนึ่งนี้เท่านั้น เป็นพุทธะ. ไม่มีความแตกต่างระหว่างพุทธะกับสัว์โลกทั้งหลาย เพียงแต่ว่าสัว์โลกทั้งหลาย ไปยึดมั่นต่อรูปธรรมต่างๆเสีย และเพราะเหตุนั้น จึงได้แสวงหา พุทธภาวะจากภายนอก. การแสวงหาของสัตว์เหล่านั้น นั่นเอง ทำให้เขาพลาดจาก พุทธภาวะ. การทำเช่นนั้นเท่ากับการใช้สิ่งซึ่งเป็น พุทธะ ให้เที่ยวแสวงหา พุทธะ และการใช้จิตให้เที่ยวจับฉวย จิต. แม้เขาหล่านั้น จะได้พยายามจนสุดความสามารถของเขาอยู่ตั้งกัปป์หนึ่งเต็มๆ เขาก็จะไม่สามารถลุถึงมันได้เลย. เขาไม่รู้ว่า ถ้าเขาเองเพียงแต่หยุดความคิดปรุงแต่ง และหมดความกระวนกระวายเพราะการแสวงหาเสียเท่านั้น, พุทธะ ก็จะปรากฏตรงหน้าเขา, เพราะว่า จิต นี้ก็คือ พุทธะ นั่นเองและพุทธะก็คือ สิ่งมีชีวิตทั้งหลายทั้งปวง นั่นเอง. สิ่งๆนี้ เมื่อปรากฏอยู่ที่สามัญสัตว์จะเป็นสิ่งเล็กน้อยก็หาไม่, และเมื่อปรากฏอยู่ที่พระพุทธเจ้าทั้งหลายจะเป็นสิ่งใหญ่หลวง ก็หาไม่.
|
|
