วิมุตติ - จุดที่ยากลำบากของการปฏิบัติธรรม

จุดที่ยากลำบากของการปฏิบัติธรรม

โดยคุณ ปราโมทย์ วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 11:17:21

การปฏิบัตินั้น เท่าที่ผมสังเกตมา
พบว่ามีจุดที่ยากลำบากอยู่ 2 จุดด้วยกัน
ใครผ่าน 2 จุดนี้ได้ การปฏิบัติก็จะค่อนข้างง่าย
เพราะจิตจะพัฒนาไปได้เอง
แต่ถ้าผ่านไม่ได้
ถึงปฏิบัตินานเพียงใด ก็ยากที่จะได้ผลอันน่าเย็นใจ

จุดแรกที่ยากลำบากมากก็คือ
จุดที่จะเปลี่ยนจากผู้ไม่มีสติสัมปชัญญะ
ให้เป็นผู้มีสติสัมปชัญญะ หรือรู้จักสติสัมปชัญญะ
จุดนี้ยากมาก เข้าขั้นยากแสนเข็ญทีเดียว
เพราะเท่ากับการปลุก จิตที่หลับไม่รู้ตื่นมาชั่วกัปป์กัลป์
ให้ลืมตาตื่นขึ้นมา

นักปฏิบัติเกือบทั้งหมด ในทุกๆ สำนัก
จะปฏิบัติไปด้วยจิตที่หลับฝัน
นั่งก็นั่งฝัน ยืนก็ยืนฝัน เดินก็เดินฝัน
เพราะอำนาจของโมหะครอบงำจิต
ซึ่งไม่ให้อะไรมากไปกว่าความสงบ
หรือปรากฏการณ์ทางจิต ที่เกิดจากความสงบ

พระป่า ท่านจะปลุกจิตให้ตื่นด้วยการบริกรรมพุทโธ
หรือกำหนดลมหายใจ หรือการทำสมถกรรมฐานอื่นๆ
จนจิตรวมเป็นหนึ่ง
แล้วจับเอาจิตผู้รู้ ที่พ้นจากการครอบงำของโมหะออกมาได้
ซึ่งการจะสังเกตเอาจิตผู้รู้ออกมาได้นั้น
ไม่ใช่ทุกคนที่ทำสมถะจะทำได้
แต่จะต้องเป็นสมถะที่มีปัญญาสัมมาทิฏฐิเป็นเครื่องชี้นำเท่านั้น
สมาธิที่มีสัมมาทิฏฐิชี้นำ จึงจะเป็นสัมมาสมาธิ
หรือเป็นสมาธิที่เป็นไปเพื่อความมีสติสัมปชัญญะนั่นเอง
คือจิตจะมีสติรู้อารมณ์
และมีสัมปชัญญะรู้ตัวไม่เผลอตามอารมณ์ไป
ผลก็คือจะสามารถจำแนกอารมณ์หรือสิ่งที่ถูกรู้
ออกจากจิตผู้รู้ได้ในที่สุด
อันจะเป็นฐานของการจำแนกรูปนามเพื่อการเจริญวิปัสสนาต่อไป

พวกเราชาวเมืองทำสมาธิยาก
ก็ยังมีวิธีที่จะปลุกจิตให้ตื่นด้วยปัญญา
คือใช้ความสังเกตกายใจของตนไปเลย
จนพบว่า กายก็ถูกรู้ เวทนา สัญญา สังขาร ก็ถูกรู้
หรืออย่างที่ผมพยายามไล่จี้พวกเรานั้น
วัตถุประสงค์ก็เพื่อกระตุ้นให้จิตตื่น
และรู้จักสติสัมปชัญญะนั่นเอง

เมื่อมีจิตที่ตื่น รู้ตัว มีสติและสัมปชัญญะแล้ว
ก็จะมาถึงจุดที่ยากลำบากที่สุดอีกจุดหนึ่ง
คือ ทำอย่างไร จิตที่ตื่นเป็นแล้ว
จะตื่นได้ต่อเนื่อง ไม่หลงหลับฝันอีก

เครื่องมือเดียวที่จะช่วยให้ จิตตื่น อย่างต่อเนื่อง
คือการเจริญสติปัฏฐาน

ผู้ปฏิบัติจำเป็นต้องมีสิ่งหนึ่งสิ่งใด หรือสิ่งบางสิ่ง
เป็น เครื่องรู้ เครื่องอยู่ของจิต หรือเป็นวิหารธรรม
เพื่อกระตุ้นความรู้ตัวของจิตให้ต่อเนื่อง
จะใช้อะไรก็ได้ ตามความถนัดของแต่ละบุคคล
เพื่อให้รู้เท่าทันกายใจของตน อย่างเป็นธรรมชาติธรรมดาที่สุด

วิหารธรรมของจิต จะเป็นอะไรก็ได้ ในกาย เวทนา จิต ธรรม
เพราะจุดสำคัญของการเจริญสติปัฏฐาน
ไม่ได้อยู่ที่ว่า รู้สิ่งใด
หากแต่อยู่ที่ว่า รู้อย่างไร
หากรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ
ด้วยจิตที่เป็นกลาง ปราศจากความยินดียินร้าย ก็ใช้ได้ทั้งนั้น
เพราะทำให้มีสติสัมปชัญญะต่อเนื่อง พร้อมทั้งเจริญปัญญาไปด้วย

ฝากให้พวกเราสังเกตจิตใจของตนให้ดี
ว่าการทำความรู้ตัวอยู่นั้น มี 2 ลักษณะด้วยกัน
อย่างหนึ่งรู้ตัวแล้ว จิตนิ่งๆ รวมเข้ามา อัดเข้ามา หยุดอยู่ที่รู้
ลักษณะเช่นนี้จะเหมือนมีความรู้ตัวชัดเจน
โดยไม่เห็นความจงใจ หรือความตั้งใจ ที่จะรู้ตัวให้ชัดๆ
เหมือนมี รู้ อยู่ในรู้ อีกชั้นหนึ่ง
ความรู้ตัวชนิดนี้ยังใช้ไม่ได้
เพราะจิตล็อคตัวเองให้หยุดนิ่ง หรือเป็นการเพ่งจิตนั่นเอง
ไม่สามารถเจริญปัญญาได้จริง

ไม่เหมือนความรู้ตัวที่เป็นธรรมชาติ ธรรมดา ไม่ได้จงใจจะรู้ตัว
หากแต่เจริญสติปัฏฐานไปเรื่อยๆ ไม่คาดหวังผล
เป็นลักษณะ รู้ อยู่ที่รู้ ไม่ใช่การเพ่งจ้องจิตผู้รู้
คือรู้ไปอย่างสบายๆ ถึงสิ่งที่กำลังปรากฏ
แล้วหากจิตเกิดปฏิกิริยายินดียินร้ายขึ้นมา ก็รู้เท่าทันจิตตนเองไปเรื่อยๆ
ความรู้ตัวชนิดหลังนี้แหละครับ ที่จะเป็นทางแห่งปัญญาได้จริง

ใครที่รู้ตัวเป็นแล้ว ขอให้เจริญสติปัฏฐานกันเข้านะครับ
จะรู้การกระทบทางกาย เช่นเท้ากระทบพื้น หลังกระทบพนักเก้าอี้
มือกระทบเม้าส์ นิ้วกระทบคีย์บอร์ด นิ้วกระทบนิ้ว นิ้วกระทบก้อนกรวด
การกระพริบตา เอี้ยวตัว กลืนน้ำลาย
ยืน เดิน นั่ง นอน กิน ดื่ม ทำ พูด คิด ขับถ่าย
การเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การได้รส การได้สัมผัส
การไหวกายทั้งกาย การไหวกายบางส่วน
การเฝ้ารู้เวทนาทางกาย การเฝ้ารู้เวทนาทางใจ
การเฝ้ารู้ความเกิดดับของกุศลและอกุศลในจิต
การเฝ้ารู้ทันกลไกการทำงานของจิต ฯลฯ

เพียรรู้ให้เป็นปัจจุบัน ด้วยจิตที่สบายๆ เป็นธรรมชาติธรรมดาที่สุด
ลองดูให้ต่อเนื่องสัก 7 วัน ถ้าไม่ได้ผลก็ลองสัก 7 เดือน
ถ้ายังไม่ได้ผลอีก ก็ลองสัก 7 ปี
แล้วค่อยมาดูว่า
จะไม่ได้ผลอะไรดีงาม ขึ้นมาบ้างทีเดียวหรือ

7 ปีนั้นสั้นนิดเดียว สั้นกว่าฟ้าแลบเสียอีก
เมื่อเทียบกับเวลาที่เราเป็นเด็กจรจัด หลงทางในสังสารวัฏนี้

โดยคุณ ปราโมทย์ วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 11:17:21

กลุ่มวิมุตติ ขอสงวนสิทธิ์ที่จะ ห้าม ไม่ให้มีการคัดลอกข้อความบางส่วนหรือทั้งหมด ไปใช้ใน webboard หรือ กระดานข่าวอื่นโดยมิได้รับ อนุญาตอย่างเป็นทางการ จากทางกลุ่มวิมุตติในทุกกรณี

ความเห็นที่ 1 โดยคุณ พัลวัน วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 11:25:21

สาธุ! สาธุ! สาธุ!
_/|\_ _/|\_ _/|\_

โดยคุณ พัลวัน วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 11:25:21

ความเห็นที่ 2 โดยคุณ บัวใต้น้ำ วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 13:11:46

สาธุ สาธุ สาธุ

โดยคุณ บัวใต้น้ำ วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 13:11:46

ความเห็นที่ 3 โดยคุณ ศุภสิทธิ์ วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 14:11:42

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 4 โดยคุณ ไพ วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 14:32:54

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 5 โดยคุณ หนุ่ย วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 17:27:32

สาธุค่ะ ขอบพระคุณค่ะ _/|\_

โดยคุณ หนุ่ย วัน อังคาร ที่ 23 พฤษภาคม 2543 17:27:32

ความเห็นที่ 6 โดยคุณ ธาตุธรรม วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 07:29:53

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 7 โดยคุณ dolphin วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 07:31:18

สาธุค่ะ ^_^
น้อมรับไปปฏิบัติค่ะ

โดยคุณ dolphin วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 07:31:18

ความเห็นที่ 8 โดยคุณ ปราโมทย์ วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 07:41:09

มีเพื่อนท่านหนึ่งเขียนเมล์ไปถามเพิ่มเติม
เกี่ยวกับการเจริญสติปัฏฐาน ด้วยการรู้เวทนาทางกาย และเวทนาทางใจ

เรื่องการเจริญสติปัฏฐานนั้น
ในกระทู้นี้ผมไม่ได้เขียนอย่างละเอียดว่าทำอย่างไร
แต่ผมเคยเขียนบทความไว้ในโฮมเพจของเบียร์
ที่ http://www.geocities.com/Tokyo/Pagoda/3134
เรื่องแนวทางปฏิบัติธรรม อยู่ในเรื่องกลุ่มอุทยานธรรมน่ะครับ
ถ้าสนใจก็ไปอ่านเพิ่มเติมกันได้ คุณเบียร์ไม่คิดค่าเข้าชมครับ

โฮมเพจของเบียร์ เป็นที่ที่มีผู้เข้าเยี่ยมชมมาก
มีเพื่อนๆ ทำ Link ให้ผู้สนใจเข้าชมได้มากที่สุดโฮมเพจหนึ่ง
ถ้าเบียร์มีเวลา น่าจะเพิ่มเรื่องทางธรรมขึ้นอีกนะครับ ทิ้งไว้นานแล้ว

โดยคุณ ปราโมทย์ วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 07:41:09

ความเห็นที่ 13 โดยคุณ พัลวัน วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 08:01:06

บันทึกภิกษุนิรนาม

http://www.geocities.com/Tokyo/Pagoda/3134

โดยคุณ พัลวัน วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 08:01:06

ความเห็นที่ 14 โดยคุณ กระต่าย วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 10:28:15

สาธุ สาธุ สาธุ

โดยคุณ กระต่าย วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 10:28:15

ความเห็นที่ 15 โดยคุณ เจื้อย วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 12:55:21

_/I\_ สาธุ ขอบพระคุณมากค่ะ ปรกติหนูจะไม่ค่อยได้เปิดลำโพงสาธุอนุโมทนาออกเสียง เพราะขี้เกียจล็อคอิน แต่วันนี้ได้อ่านธรรมะของคุณอาแล้วซาบซึ้งถูกใจเป็นที่สุด จนต้องวิ่งกลับไปล็อคอินใหม่เลยค่ะ : )

โดยคุณ เจื้อย วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 12:55:21

ความเห็นที่ 16 โดยคุณ โจโจ้ วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 19:11:24

สาธุ สาธุ สาธุครับ

โดยคุณ โจโจ้ วัน พุธ ที่ 24 พฤษภาคม 2543 19:11:24

ความเห็นที่ 17 โดยคุณ ธีรชัย วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 07:41:36

ขอบพระคุณครับ
_/\_

โดยคุณ ธีรชัย วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 07:41:36

ความเห็นที่ 18 โดยคุณ นิพ วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 08:13:51

_/I\_ สาธุครับ เป็นธรรมที่มีประโยชน์มหาศาลแก่ผู้ปฎิบัติจริงๆครับ

โดยคุณ นิพ วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 08:13:51

ความเห็นที่ 19 โดยคุณ บัวใต้น้ำ วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 08:22:26

รับทราบครับ
ความจริงตอนนี้ก็กำลังพิมพ์เรื่องใหม่อยู่ครับ
แต่พึ่งพิมพ์ได้ไม่กี่หน้าเอง
เป็นเรื่องเกี่ยวกับความเป็นอยู่ของพระป่า
ยังไงจะพยายามเร่งให้เสร็จเร็วขึ้นครับ

โดยคุณ บัวใต้น้ำ วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 08:22:26

ความเห็นที่ 20 โดยคุณ สุรวัฒน์ วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 10:28:29

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 21 โดยคุณ สุรวัฒน์ วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 10:29:54

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 22 โดยคุณ ปราโมทย์ วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 11:06:50

ขอบคุณ คุณพัลวัน และเบียร์ครับ

อันที่จริงโฮมเพจของคุณพัลวัน และเบียร์
ต่างก็มีวัตถุประสงค์อันเดียวกัน
ดังนั้น เวลาจะพิมพ์ธรรมะเรื่องอะไร
จึงน่าจะบอกกล่าวนัดหมายกัน จะได้ไม่ทำงานซ้ำกัน

อีกอย่างหนึ่งผมเห็นว่า งานพิมพ์ธรรมะ เป็นเครื่องอยู่ที่ดีของจิต
ผมและภรรยาก็ชอบพิมพ์เหมือนกัน
โดยพิมพ์ไปไว้ในโฮมเพจของเบียร์หลายเรื่องแล้ว
ถ้าอ่านไปช้าๆ ค่อยพิมพ์ไปอย่างสบายๆ รู้กาย รู้จิต
จะเป็นประโยชน์ตนและประโยชน์ส่วนรวมด้วย
ดังนั้น ถ้าพวกเราใครว่างจากงานประจำ
และต้องการเปลี่ยนอารมณ์ในการปฏิบัติธรรมบ้าง
ก็อาจจะมาช่วยกันพิมพ์ธรรมะของครูบาอาจารย์
เพื่อเก็บไว้ในโฮมเพจของคุณพัลวัน และเบียร์ ก็น่าจะดีครับ
แต่ถ้าใครนิสัยใจร้อน เวลาพิมพ์อยากให้เสร็จเร็วๆ
แล้วก้มหน้าก้มตาเคร่งเครียดในการพิมพ์
ก็อย่าได้ริอ่านพิมพ์หนังสือธรรมะเลยครับ ไม่เหมาะหรอก

โดยคุณ ปราโมทย์ วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 11:06:50

ความเห็นที่ 23 โดยคุณ จ้อม วัน พฤหัสบดี ที่ 25 พฤษภาคม 2543 12:53:59

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 24 โดยคุณ ต๊าน วัน ศุกร์ ที่ 26 พฤษภาคม 2543 04:54:17

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 25 โดยคุณ นิดนึง วัน พุธ ที่ 31 พฤษภาคม 2543 22:44:20

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 26 โดยคุณ นุดี วัน ศุกร์ ที่ 2 มิถุนายน 2543 08:26:17

สาธุ ครับ / ค่ะ

ความเห็นที่ 27 โดยคุณ listener วัน อังคาร ที่ 6 มิถุนายน 2543 12:42:36

สาธุ ครับ / ค่ะ

ติดต่อกลุ่มวิมุตติได้ที่ wimutti@hotmail.com