ความเห็นที่ 3 โดยคุณ ปราโมทย์ วัน พุธ ที่ 13 กันยายน 2543 13:52:45 |
สาธุครับ ไพ ธรรมของ ท่านเขมานันทะ น่าฟังจริงๆ ท่านต้องใช้ความพยายามมากเหลือเกิน ในการพยายามจะบอกอะไรบางอย่างกับเรา
*********************************************************
เมื่อวาน คุณสุรวัฒน์ ไปเยี่ยมผม เลยได้คุยกันหลายเรื่อง เรื่องหนึ่งก็คือเรื่อง การใช้ปัญญา ซึ่งผมได้สารภาพกับ คุณสุรวัฒน์ ตามตรงว่า อธิบายสภาวะยากเหลือเกิน
ทำความรู้ตัว แล้วจิตนิ่งสนิทอยู่กับที่ ก็ไม่ใช่การเจริญปัญญา แต่เป็นหลุมพรางของสมถะ ครุ่นคิดพิจารณาเอาด้วยความคิดแบบที่คุ้นเคย ก็ไม่ใช่อีก เพราะนั่นเป็นความฟุ้งซ่านของจิต สภาพที่พอดีระหว่างความสงบนิ่ง กับความฟุ้งซ่านต่างหาก ที่จิตจะเจริญปัญญาของเขาไปได้เอง
ใครจะช่วยใครได้ ที่จะให้รู้จักสภาวะ "รู้" ที่พอดี นอกจากจะต้องลงมือทำด้วยตนเอง ผิด จนไม่มีที่จะผิดอีก แล้วมันก็ถูกพอดีเอง
คำอธิบายสภาวะที่พอดีนั้น อย่างมากก็เป็นคำเปรียบเทียบ หรือคำปฏิเสธว่า อันนี้ไม่ใช่ อันนี้ไม่ใช่ ยิ่งเปรียบเทียบมาก หรือปฏิเสธมาก บางทีจิตของผู้ฟังเหมือนจะสงบลง แต่ก็สงบไปอย่างนั้นเอง เหมือนจะรู้ แต่ก็ไม่รู้ ที่จะอธิบายให้ เข้า(ถึง)ใจ จริงๆ นั้น ยากยิ่งนัก
เห็นแล้วจึงอัศจรรย์ในธรรมของพระพุทธเจ้า ว่าท่านช่างแสดงได้ พอดี จริงๆ คือไม่น้อย จนปฏิบัติไม่ได้ และไม่มาก จนจับประเด็นไม่ได้
ที่พูดกับ คุณสุรวัฒน์ ไม่ยาวเท่านี้หรอกครับ เพราะพูดแค่ว่า "การใช้ปัญญาไม่ใช่การรู้ตัวนิ่งๆ ทื่อๆ และไม่ใช่การคิด" เพียงเท่านี้ คุณสุรวัฒน์ ก็เข้าใจแล้วว่า ผมพูดถึงสภาวะอะไร
ธรรมะไม่ใช่ปรัชญา ไม่ใช่ตรรกศาสตร์ "คนจริง" เท่านั้น ที่จะรู้ของจริงซึ่งอธิบายได้ยาก |
|
โดยคุณ ปราโมทย์ วัน พุธ ที่ 13 กันยายน 2543 13:52:45 |