Author Topic: มรณานุสติ  (Read 6149 times)

Offline Aporn

  • Newbie
  • *
  • Posts: 24
  • คะแนนความนิยม: +1/-0
  • เมตตา สันติ เจริญสติ
มรณานุสติ
« on: Thu 16 Jun 11, 09:17:53 »
คุณลุงคะ การเริ่ม การเจริญมรณานุสติ เราต้องพิจารณา ใคร่ครวญถึงสิ่งใดบ้างคะ ใช่การพิจารณาใคร่ครวญ ถึงความไม่เที่ยง ความเป็นทุกข์ของกาย หรือความเป็นปฏิกูลของอาหาร หรือไม่คะ คุณลุงช่วยแนะนำด้วยค่ะ หนูคิดว่าหนูกำลังไปผิดทาง

Offline ลุงถนอม

  • Administrator
  • Super Member
  • *
  • Posts: 2,296
  • คะแนนความนิยม: +8/-0
  • Gender: Male
  • สติปัฏฐาน ๔ คือทางสายเดียวที่นำไปสู่ความพ้นทุกข์
Re: มรณานุสติ
« Reply #1 on: Thu 16 Jun 11, 13:07:09 »
คุณ Aporn ครับ

ต้องขอตัวออกก่อนนะครับว่า ผมไม่ได้เจริญกรรมฐานด้วยการเจริญมรณานุสติ ดังนั้น คำแนะนำที่ให้ไป ให้ถือว่าเป็นเพียงความเห็น ซึ่งอาจผิดหรือถูกก็ได้นะครับ

มรณานุสติ เป็นการเจริญสติโดยอาศัยการระลึกถึงความตาย ความตายยังไม่ได้ปรากฎขึ้นจริง แต่เป็นการน้อมไปถึง เป็นเครื่องมือสำหรับผู้ที่มีจริตเป็นสมถยานิก ต้องเป็นผู้ที่มีจิตที่ทรงฌาน อาศัยจิตที่เป็นสมาธิมีกำลังระดับฌาน และนิ่งเฉยอยู่ด้วยความคุ้นเคยในฌาน มาทำงานด้วยการใคร่ครวญถึงความตาย

การใคร่ครวญถึงความตาย จิตจะคิดถึงร่างกายในส่วนต่างๆ ที่จะต้องตายไป เป็นการน้อมให้จิตที่มีกำลังของฌานเข้ามาพิจารณากาย เมื่อจิตที่มีกำลังของฌานย้อนเข้ามาพิจารณาร่างกายที่ต้องตายไป บางครั้งกายจะกลายเป็นนิมิต และแสดงความเสื่อมสลายหายไป เห็นบ่อยเข้า จิตก็จะเห็นว่ากายไม่ใช่เรา

และในคำสอนของการเดินจิตในแนวนี้ เมื่อกายสลายไปแล้ว ให้รู้อยู้ที่รู้ ด้วยอาศัยกำลังของจิตในระดับที่ทรงฌาน ก็จะเห็นว่า รู้ (แม้จะรู้อยู่นิ่งๆ) ก็ไม่เที่ยง อยู่ในสมาธิก็นิ่่ง ออกไปสมาธิช่วงหนึ่งก็ไม่นิ่ง หรือบางท่านอาจเห็นได้ว่า รู้ เป็นอีกสิ่งหนึ่งต่างหาก ไม่ใช่ตัวเรา หรือบางท่านอาจเห็นได้ละเอียดกว่านั้น ว่า รู้ ที่อยู่นิ่งๆ กำลังก่อภพก่อชาติ แล้วเกาะหรืออาศัยอย่างแนบแน่นอยู่กับภพนั้น และภพนั้นไม่เที่ยง แตกสลายไป รู้ก็เปลี่ยนสภาพไป (อะไรทำนองนี้)

แต่ถ้าจะถามว่า หากเจริญมรณานุสติ สิ่งใดสำคัญหรือจำเป็นที่สุด บอกได้เลยครับว่า จิตที่ทรงฌานสำคัญที่สุด เพราะหากจิตไม่ทรงฌานแล้ว จิตจะถูกความเศร้าหมองครอบงำ จิตจะเป็นอกุศล หากทำบ่อยๆ นอกจากจะไม่อาจขึ้นวิปัสสนาได้แล้ว เมื่อตายไป จะไปอบายภูมิ หรือหากเป็นคนที่อ่อนไหวง่าย ก็แนวโน้มที่จะฆ่าตัวตายได้ง่ายครับ

แต่ถ้าเป็นจิตที่มีกำลังของฌาน ในขณะที่จิตทรงฌาน จิตจะมีความสุข มีกำลัง เมื่อมาพิจารณาความตาย จิตจะไม่ถูกความเศร้าหมองเข้าครอบงำ แต่จิตจะน้อมกลับมารู้กาย มาดูกาย และเห็นว่ากายไม่ใช่เราในที่สุดครับ

ตอบตามความเข้าใจ และตามที่จิตเขาแสดงให้เห็นเป็นฉากๆไป แต่ไม่อาจบอกได้ว่า จะเป็นจริง หรือถูกต้องนะครับ เพราะไม่ได้เจริญกรรมฐานด้วยวิธีครับ

ขอให้เจริญในธรรมครับ  _/|\_
คือความเรียบง่าย คือธรรมะ คือธรรมดา

Offline Aporn

  • Newbie
  • *
  • Posts: 24
  • คะแนนความนิยม: +1/-0
  • เมตตา สันติ เจริญสติ
Re: มรณานุสติ
« Reply #2 on: Thu 16 Jun 11, 15:18:58 »
ขอบคุณค่ะคุณลุง หนูไม่ราบว่า หนูได้ทำการเจริญมรณานุสติด้วยฌานแล้วหรือไม่อย่างไร และที่สำคัญหนูก็ไม่ทราบว่าหนูมีฌานกับเค้าหรือไม่ แต่ทุกครั้งที่นั่งสมาธิไปถึงความสงบนิ่ง จิตอยู่กับกาย อยู่กับลมหายใจ จิตเค้ามักจะย้อนมาพิจารณากายว่าไม่เที่ยงเสมอเลยคะ ซักพักกายเค้าก็หายไป เมื่อก่อนจะตกใจแต่ตอนนี้ไม่มีอาการตกใจหรือกลัว หนูจะสงบและดูอยู่อย่างนั้น (อย่างนี้เรียกนิมิตรหรือป่าวคะ) แล้วจิตเค้าก็ค่อยๆ วางกายเป็นอย่างนี้อยู่ช่วงหนึ่งได้แล้วค่ะ หนูไม่เคยเกิดความรู้สึกเศร้าหมองในการพิจารณากายว่าไม่เที่ยง หรือกายที่ต้องตาย หนูมีอาการสงบเมื่อคิดว่าทุกอย่างต้องตาย ต้องดับ ด้วยอาการอย่างนี้ หนูจึงคิดขึ้นมาว่า หรือควรจะเริ่มพิจารณามรณานุสติดี อะคะ ... ขอบพระคุณ สำหรับคำแนะนำที่มีค่าเสมอค่ะ

Offline ลุงถนอม

  • Administrator
  • Super Member
  • *
  • Posts: 2,296
  • คะแนนความนิยม: +8/-0
  • Gender: Male
  • สติปัฏฐาน ๔ คือทางสายเดียวที่นำไปสู่ความพ้นทุกข์
Re: มรณานุสติ
« Reply #3 on: Fri 17 Jun 11, 05:19:30 »
ถ้าภาวนามาถึงตรงนี้แล้ว ไม่ควรที่จะไปคิดถึงเรื่อง "จะภาวนาด้วยวิธีไหน" เพราะค้นพบทางเดินของตนเองแล้ว เพียงแต่เป็นการค้นพบทางเดินที่เป็น "ต้นทาง" เท่านั้น

ก็อย่างที่บอก ว่าการเจริญมรณานุสติ เป็นสมถกรรมฐาน ทำหน้าที่สองอย่าง อย่างแรกเพื่อให้จิตสงบ อย่างที่สองเพื่อน้อมให้จิตมารู้กาย ถัดจากนั้น เมื่อจะเดินวิปัสสนา เจริญปัญญาก็คือ เห็นร่างกายเป็นไตรลักษณ์ ซึ่งบางครั้งก็จะเห็นกายเป็นไตรลักษณ์ แต่บางครั้งก็จะเห็นจิตเป็นไตรลักษณ์

ดังนั้น ให้ภาวนาไปตามที่เคยทำมาอย่างนี้นะครับ แล้วคอยสังเกตจิตใจไป จิตใจเกิดความสงสัย ว่าควรภาวนาแบบนี้หรือไม่ ให้รู้ รู้ทันว่าจิตมีความสงสัย ภาวนาไปๆแล้วจิตสงบก็รู้ รู้ว่าจิตสงบ จิตไปรู้กาย ก็ให้รู้ รู้ทัน ว่าจิตกำลังรู้กาย

ตามรู้ตามดูอย่างนี้เรื่อยไป ต่อไปจะสังเกตเห็นได้เองด้วยตัวจิตว่า จิตตะกี้นี้ กับจิตตอนนี้ ไม่เหมือนกัน

ตามรู้ตามดูอย่างนี้ต่อไปอีก ต่อไปก็จะสังเกตเห็นอีกว่า จิตก่อนหน้านี้ กับจิตตอนนี้ เป็นจิตคนละดวงกัน มีช่องว่างมาคั่น หรือเหมือนมีอะไรสะดุดนิดๆ คล้ายแผ่นกระเบื้องที่ปูพื้น แม้ว่าจะปูบนพื้นเดียวกัน แต่ตัวกระเบื้องกับไม่ใช่แผ่นเดียวกัน เป็นคนละแผ่น มีรอยต่อ(ที่ยาไว้ด้วยปูนขาว)ปรากฎให้เห็น ให้รู้ ว่าเป็นกระเบื้องคนละแผ่นกัน

ขอให้ภาวนาตามทางนี้ต่อไป จิตเปลี่ยนแปลงแปรปรวนอย่างใด ให้รู้ทัน ทั้งที่ทำตามรูปแบบ (ตามที่เล่ามา) และในชีวิตประจำวันครับ

ขอให้เจริญในธรรมครับ _/|\_ :)
คือความเรียบง่าย คือธรรมะ คือธรรมดา

Offline Aporn

  • Newbie
  • *
  • Posts: 24
  • คะแนนความนิยม: +1/-0
  • เมตตา สันติ เจริญสติ
Re: มรณานุสติ
« Reply #4 on: Fri 17 Jun 11, 16:13:24 »
เข้าใจแล้วค่ะ ขอบพระคุณค่ะคุณลุงที่เมตตาให้คำแนะนำมาตลอดค่ะ  _/|\_

Offline ลุงถนอม

  • Administrator
  • Super Member
  • *
  • Posts: 2,296
  • คะแนนความนิยม: +8/-0
  • Gender: Male
  • สติปัฏฐาน ๔ คือทางสายเดียวที่นำไปสู่ความพ้นทุกข์
Re: มรณานุสติ
« Reply #5 on: Sat 18 Jun 11, 09:17:02 »
ด้วยความยินดีครับ _/|\_
คือความเรียบง่าย คือธรรมะ คือธรรมดา