รู้ตัวให้ต่อเนื่อง
สำหรับเรื่องการทำความรู้ตัวให้ต่อเนื่องนั้น
ขอเรียนว่าอย่าไปทำครับ
เพราะผู้ปฏิบัติจะไปผิดพลาดตรงจุดนี้กันมาก
คือเมื่อรู้ตัวขึ้นแล้ว ก็พยายาม จงใจ จะรู้ตัวให้ต่อเนื่องยาวนาน
โดยไม่รู้ตัวว่า กำลังพยายาม กำลังจงใจ
อันเป็นการสร้างภพขึ้นด้วยความหลงผิด
การปฏิบัติวิปัสสนานั้น เราต้องทำเมื่อตาเห็นรูป หูได้ยินเสียง
จมูกได้กลิ่น ลิ้นได้รส กายรับสัมผัสเย็นร้อนอ่อนแข็ง และใจคิดนึกปรุงแต่ง
ซึ่งเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นทุกคราว
ที่มีการกระทบระหว่างอายตนะภายนอกภายใน
สติที่เราใช้ จะเป็นสติที่ระลึกรู้อารมณ์ที่มากระทบในขณะนั้นเป็นคราวๆ ไป
สมาธิที่ใช้ก็คือขณิกสมาธิ หรือสัมมาสมาธิที่จิตตั้งมั่นเป็นขณะๆ ไป
(จุดนี้ผู้ปฏิบัติต่างๆ ผิดกันมากครับ คือจิตไม่มีความตั้งมั่นจริง
แต่ถลำเข้าไปรู้อารมณ์ เหมือนคนตกน้ำ
หรือหลงเข้าไปในจอภาพในใจที่ตั้งอยู่ตรงหน้า
ซึ่งสภาวะนั้นเหมือนกับจะรู้อารมณ์ที่เกิดดับชัดเจน
แต่ความจริงยังไม่ใช่ของจริงครับ
ปัญญาจะไม่เกิดในสภาวะจิตที่ขาดความตั้งมั่นดังกล่าวนี้)
ปัญญาที่ใช้ก็มีลักษณะเป็นวิปัสสนาปัญญา คือรู้ความเกิดดับของรูปนามไป
การปฏิบัตินั้น จึงต้องทำให้ถูกเป็นขณะๆ ไป
ไม่ต้องคิดหรือพยายามทำให้ถูกต่อเนื่อง อันเป็นการกังวลถึงอนาคต
อนึ่ง แม้สมาธิที่ใช้เจริญวิปัสสนาในชีวิตประจำวัน จะเป็นขณิกสมาธิก็ตาม
แต่ผู้ใดที่ได้อัปปนาสมาธิ หรืออุปจารสมาธิ จะได้เปรียบพอสมควร
ในการที่จิตจะตั้งมั่น รู้ หรือเจริญวิปัสสนาเป็นขณะๆ ต่อเนื่องกันยาวๆ ได้
ในขณะที่ผู้ที่ขาดสมาธิละเอียดสนับสนุน
มักจะรู้ได้วับเดียว แล้วเผลอไปยาวๆ ก่อนจะรู้ว่าเผลออีกวับหนึ่ง
ทางแก้จุดอ่อนนี้ จะใช้การทำสมาธิบ้างก็ได้ แต่ทำสักวันละเล็กน้อย
ไม่ต้องเอาเป็นเอาตายกับการทำสมาธิ
ขอเพียงเริ่มรู้แล้วว่า การรู้ หรือการเจริญสติสัมปชัญญะที่ถูกต้องเป็นอย่างไร
แล้วเจริญสติปัฏฐาน มีกาย เวทนา จิต ธรรม ที่ถนัด
เป็นวิหารธรรมเครื่องอยู่ของจิตไป
ความรู้ตัวก็จะเร็วขึ้น เผลอสั้นลง
ในที่สุดก็สามารถรู้ตัวถี่ยิบ จน “รู้ตัวต่อเนื่อง” ได้เอง
โดยคุณ สันตินันท์ (นามปากกาของหลวงพ่อปราโมทย์ก่อนบวช)
เมื่อวัน จันทร์ ที่ 29 มกราคม 2544
เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓
ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่
สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่
ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่
คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่
