Dhammada.net

mp3 for download : ใช้จิตที่ตั้งมั่น เป็นผู้รู้ผู้ดู เจริญวิปัสสนา

Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.

หลวงพ่อปราโมทย์ : หยุดคิดถึงรู้ ยังไม่ใช่วิปัสสนานะ เพิ่งจะตั้งต้นเท่านั้นเอง เพิ่งหลุด “รู้” หมายถึงหลุดออกจากโลกของความคิด หลังจากนั้นต้องเจริญวิปัสสนาอยู่ดีแหละ ต้องรู้ความจริง ความเป็นไตรลักษณ์ของรูปนาม ด้วยจิตที่เป็นผู้รู้ผู้ตื่นผู้เบิกบาน นี่ล่ะถึงจะเป็นวิปัสสนาแท้

ถ้าไม่มีจิตที่ตั้งมั่นเป็นผู้รู้ผู้ตื่นผู้เบิกบานแล้วไประลึกรู้อะไรนะ จิตจะถลำลงไปจ้อง พอรู้ลมหายใจจิตจะจ้องลมหายใจ เพราะจิตไม่ตั้งมั่นเป็นผู้รู้ผู้ดู รู้อิริยาบถ ๔ จิตจะไหลไปจ้องอิริยาบถ จ้องร่างกายทั้งร่างกายเลย ยกตัวอย่างรู้ลมหายใจ จิตจะจ้องอยู่ที่ลม จ้องอยู่ที่ท้อง นี่เป็นการจ้องบางพื้นที่ รู้อิริยาบถ ๔ นะ รู้มันทั้งตัวเลย แต่บางคนก็ยังอุตส่าห์บีม (Beam) ความรับรู้ลงไปอยู่ที่จุดเล็กๆนะ เช่นเดินอยู่ก็ไปรู้อยู่ที่เท้า อะไรอย่างนี้นะ จิตมันจะไปคับแคบอยู่นะ อย่างนั้นไม่ใช่จิตผู้รู้

ถ้ามีจิตผู้รู้ก็จะเห็นร่างกายมันเดิน จิตเป็นคนดู ร่างกายกับจิตเป็นคนละอันกัน ตรงที่เห็นร่างกายกับจิตเป็นคนละอัน นี่ล่ะ แยกรูปแยกนามได้แล้ว เป็นปัญญาขั้นที่ ๑ ใน ๑๖ ขั้น (ญาณขั้นที่ ๑ นามรูปปริจเฉทญาณ – ผู้ถอด) พวกเราตอนนี้คนไหนแยกรูปแยนามได้บ้าง มีมั้ย ยกมือให้ดูซิ เห็นกายอยู่ส่วนกาย จิตอยู่ส่วนจิต ไม่เห็นทั้งวันนะ เห็นเป็นคราวๆนะ เห็นทั้งวันไม่ได้หรอกไม่ใช่ภูมิ(ธรรมของเรา – ผู้ถอด) ไหน ยกมือ ยกให้มันโดดเด่นหน่อย โอ้..เยอะนะ พวกนี้ก็เริ่มเดินปัญญาละ

เห็นมั้ย ร่างกายไม่ใช่ตัวเรา ใครเห็นว่าร่างกายไม่ใช่ตัวเราบ้าง เห็นเป็นคราวๆ ยกมือซิ โอ้..เห็นด้วยการคิดหรือว่าเห็นจริงๆ ถ้าเห็นด้วยการคิดนะ เป็นญาณที่ ๓ เรียกว่า สัมมสนญาณ ถ้าเห็นจริงๆเป็นญาณที่ ๔ ชื่อ อุทยัพพยญาณ (ตรงกันกับอุทยัพพยานุปัสสนาญาณ วิปัสสนาญาณที่ ๑ ในวิปัสสนาญาณ ๙ -ผู้ถอด) ถ้าเห็นด้วยญาณที่ ๔ นี้ ขึ้นวิปัสสนาแล้ว วิปัสสนากรรมฐานนี่น่ะขึ้น(วิปัสสนา-ผู้ถอด)ตรงญาณที่ ๔ ใน ญาณ ๑๖ นะ

ญาณที่ ๑ แยกรูปกับนามออกจากกันได้ (ญาณขั้นที่ ๑ นามรูปปริจเฉทญาณ – ผู้ถอด) เห็นกายอยู่ส่วนกายจิตอยู่ส่วนจิตนะ เป็นคนละอันกัน มีช่องว่างมาคั่น ไม่ใช่อันเดียวกัน ไม่ใช่เนื้อเดียวกัน ร่างกายเคลื่อนไหวนี่นะเป็นอันเดียวกัน มันเป็นสิ่งที่จิตไปรู้เข้า แยกอย่างนี้ได้ ได้ญาณที่ ๑

ญาณที่ ๒ เรียกว่า ปัจจัยปริคคหญาณ รู้เลยว่ารูปธรรมต้องมีเหตุถึงจะเกิด นามธรรมต้องมีเหตุถึงจะเกิด สิ่งทั้งหลายเกิดจากเหตุ ไม่ได้เกิดลอยๆ เช่นร่างกายมันจะยืนจะเดินจะนั่งจะนอน เพราะจิตมันสั่งนะ ถ้าจิตไม่สั่งมันไม่เป็น แต่ก็มีเหมือนกันนะ กะจะเดินนะ ไปเหยียบเปลือกกล้วยเข้า ลงไปนอน อันนั้นจิตไม่ได้สั่งนะ แต่ซุ่มซ่าม เนี่ยไปคอยรู้เอา รู้เข้าไปเลย เห็นร่างกายส่วนร่างกาย จิตส่วนจิต เห็นเลยว่าร่างกายเคลื่อนไหวได้เพราะจิตมันสั่ง อะไรอย่างนี้ ร่างกายอ้าปากพะงาบๆได้ เพราะจิตมันสั่งนะ

จิตล่ะ มันเกิดได้อย่างไร มีการกระทบอารมณ์ทางตาหูจมูกลิ้นกายใจนะ ไปกระทบอารมณ์ขึ้นมานะ จิตก็เกิดขึ้นมารับรู้อารมณ์ได้นะ มีหลายอย่างนะ องค์ประกอบของมัน เพราะฉะนั้นมันอิงอาศัยกันระหว่างรูปธรรมนามธรรม ทำงานร่วมกันอยู่

ต่อไปเราก็จะเริ่มเห็นความเป็นไตรลักษณ์ของมัน เห็นเลย เออ.. ทุกอย่างตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์นะ หน้าตาของเราวันนี้หน้าตาของเราตอนเด็กๆก็ไม่เหมือนกัน นี่เห็นไตรลักษณ์ด้วยการคิดเปรียบเทียบ นี่เป็นญาณที่ ๓ นะ ชื่อ สัมมสนญาณ

ต่อมาไม่คิดแล้ว เห็นสภาวะสดๆร้อนๆเลย เห็นสภาวะสดๆร้อนๆ เห็นรูปธรรมที่หายใจออกเห็นรูปธรรมทีหายใจเข้าเป็นคนละอันกันนะ เห็นจิตใจเดี๋ยวสุขเดี๋ยวทุกข์เดี๋ยวดีเดี๋ยวชั่ว หมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยนะ เกิดดับหมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย การที่เห็นการเกิดดับของรูปธรรมนามธรรมนั้นแหละเรียกว่า อุทยัพพยญาณ

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม บ้านโค้งดารา ศรีราชา ชลบุรี

CD สวนสันติธรรม แผ่นที่ ๔๑
ไฟล์ 540710
ระหว่างนาทีที่ ๑๘ วินาทีที่ ๓๗ ถึง นาทีที่ ๒๒ วินาทีที่ ๓๗

เว็บไซต์ Dhammada.net
เป็นเว็บไซต์ที่ได้รับการอนุญาตจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม ให้สามารถดำเนินการถอดข้อความพระธรรมเทศนาในลักษณะข้อความสั้นได้ ตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๓

ชี้แจงการรับกิจนิมนต์ของหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ที่นี่

สมัครเป็นสมาชิกเพื่อรับแจ้งข่าวสารและธรรมะทุกวันจาก Dhammada.net ได้ ที่นี่

ติดตั้ง Dhammada Application for Android ที่นี่

คู่มือการใช้งาน อ่านได้ ที่นี่